AZ
RU
ATATÜRK NAXÇIVANLA SƏRHƏDİ CİBİNİN PULU İLƏ ALIB?.. Yox, amma alıb
Bu gün bir çox kitabda, dərslikdə, məqalədə və sosial mediada statuslarda belə bir fikir səslənir: “1920-ci illərdə Azərbaycandan qopmuş Naxçıvan İranla Ermənistan arasında sıxışıb qalmışdı. Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Qazi Mustafa Kamal Atatürk öz vəsaiti hesabına İrandan torpaq satın alaraq, Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Türkiyənin bugünkü sərhədlərini yaradır”.
Həqiqətənmi Atatürk bunu öz cibinin pulu ilə alıb?
Bolşeviklər Azərbaycanı 27 aprel 1920-ci ildə işğal etmişdi. O zaman Türkiyənin müttəfiq axtarışına ilk səs verən Lenin oldu. Çünki bu müttəfiqlik hər iki dövlətə lazım idi.
Türkiyəyə: Müttəfiqlərin müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi məqsədilə 23 aprel 1920-ci ildə Ankarada Türkiyə parlamenti Mustafa Kamalın rəhbərliyi altında milli ordunun yaradılması üçün toplanmışdı. Mustafa Kamalın rəhbərlik etdiyi milli hərəkata ümumi düşmənə qarşı mübarizədə Sovetlərin dəstəyi lazım idi.
Bolşevik Rusiyasına: Müstəmləkə idarəçiliyi altında olan müsəlman dünyasının britaniyalılara və fransızlara qarşı ayağa qaldırılmasında Türkiyənin nüfuzu lazım idi.
Bu müttəfiqlik məsələsində Atatürkün niyyəti Ermənistan və Gürcüstan üzərindən deyil, Azərbaycan üzərindən gediş-gəliş üçün sərhəd xətti yaratmaq idi. Xüsusilə Naxçıvan məsələsi onun diqqətində idi. 1921-ci ildə, hələ Moskva Sazişindən əvvəl Kastamonu millət vəkili, xarici işlər nazirinin müavini Bəkir Sami bəylə birlikdə Moskvaya nümayəndə heyətində təmsil olunan Yusif Kamal Tengirşenk Atatürk ilə görüşüb, “Paşa, ruslar Naxçıvanı təkidlə istəsə, nə edək?” deyə soruşub.
Mustafa Kamal Atatürk Naxçıvanın Ermənistana hədiyyə edilməsi fikrindən narahat olur və deyir: “Naxçıvan türk qapısıdır. Bu məsələni nəzərə alın və əlinizdən gələni edin!” (Bax: Türk Dünyası Tarih Dergisi. Sayı 64. Nisan 1992. Sf: 5-6).
Türkiyə kəşfiyyatının verdiyi məlumata görə, Lenin hökuməti 1920-ci il avqustun 10-da erməni daşnak hökuməti ilə bağladığı müqaviləyə uyğun olaraq Naxçıvanı kağız üzərində ermənilərə vermişdi.
Təqdim etdiyim xəritəyə diqqət edin: 1929-cu il Türkiyənin sərhəd xəttlərini göstərən xəritədən görünür ki, bu tarixə qədər Naxçıvan və Türkiyə arasında sərhəd xətti olmayıb.
1921-ci il martın 16-da Türkiyə ilə bolşevik Rusiyası arasında bağlanmış Moskva müqaviləsi ilə Naxçıvan muxtar quruluş qazandı və başqa dövlətə buraxılmamaq şərti ilə Azərbaycanın ixtiyarına verildi.
Eyni məsələ 1921-ci il oktyabrın 13-də Türkiyə, bolşevik Rusiyası, Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan arasında imzalanan Qars müqaviləsi ilə də öz təsdiqini tapdı və Türkiyə Naxçıvanın Azərbaycana bağlı Muxtar Respublika olaraq qalmasının qarantı oldu. Sonrakı illərdə Ermənistan Zəngəzur kimi Naxçıvanı da ilhaq etməyə çalışsa da, Moskva və Qars müqavilələrinin müddəalarına uyğun olaraq Naxçıvan Azərbaycanın tərkibində “muxtar respublika” kimi mövcudluğunu davam etdirdi. Müqavilədən bir hissəni təqdim edirəm:
“Maddə 3: Razılığa gələn Tərəflər Müqavilənin 1-ci Əlavəsinin (C) bəndində müəyyən edilmiş sərhədlər daxilində Naxçıvan bölməsinin heç vaxt üçüncü dövlətə təslim olmamaq şərti ilə Azərbaycanın himayəsi altında muxtar rayon yaratmağa razılaşdılar.
Naxçıvan ərazisinin Araz talveq xəttinin şərqi ilə Tağna dağı (3829) - Vəli dağ (4121) - Bağırsık (6587) - Kömürlü dağ (6930) xətti arasında sıxılmış üçbucaqlı hissəsində bu torpaqlar Kömürlü dağdan başlayır və Saray Bulaka (8071) qədər uzanır.
Ararat stansiyasından keçən və Qara su ilə Araz qovşağında bitən sərhəd xətti Türkiyə, Azərbaycan və Ermənistanın səlahiyyətli nümayəndələrindən ibarət Komissiya tərəfindən müəyyən ediləcək”.
Naxçıvan və Şərur rayonlarına erməni iddiaları Türkiyənin qəti mövqeyi və vetosu ilə rədd edildi. Bolşeviklər Ankara ilə yaxşı münasibətlərin qurulmasına çalışırdılar.
Nəticədə Moskva və Qars müqavilələrinə görə bu region Sovet Ermənistanına birləşdirilmir, əvəzində Sovet Azərbaycanın protektoratı altında muxtar ərazi yaradılır. Qars müqaviləsinin Naxçıvanı Azərbaycanın tərkibində muxtar qurum kimi təsbit edən 5-ci maddəsini Sovet Ermənistanı da daxil bütün tərəflər tanıdılar.
Lakin bu mübarizə və imzalanan sənədlərə baxmayaraq, Naxçıvan Muxtar Respublikası yaradılarkən Naxçıvan və Türkiyə arasında ümumi sərhəd yox idi.
Dosent, doktor Əhməd Özgirayın 1995-ci ildə “Atatürk Araşdırma Mərkəzi Jurnalı”nda dərc olunan məqaləsində və professor Nihad Erimin 1952-ci ildə yazdığı məqalədə İranın 1932-ci ildə aparılan danışıqlar nəticəsində razılaşmanı qəbul etdiyi və Kiçik Ararat bölgəsini Türkiyəyə verməyə razı olduğu yazılır.
Müqaviləyə əsasən, sərhəd Araz çayının Qarasu çayının qovuşduğu yerdən başlayır, Boralan gölünə qədər Qarasu çayının talveqini (çayın yatağının ən dərin nöqtələrini birləşdirən xətt) izləyir.
Atatürk Türkiyənin ümumilikdə türk dünyası ilə ərazi baxımından əlaqəsinin kəsilməməsi məqsədilə İranla ərazi mübadiləsi, yəni torpaq dəyişikliyi edib.
Lakin bu müqavilə və ərazi dəyişikliyi zamanı Atatürk cibindən pul verməyib. Bu yerdə bir məqamı qeyd etmək istərdim: istənilən hadisəni ümumi konteksdən çıxararaq dəyərləndirməyə çalışmaq bütün hallarda səhv nəticələrə gətirib çıxarır. Bu baxımdan haqqında danışdığımız məsələyə də baş verdiyi dövrün kontekstində baxmaqda fayda var.
O dövrdə Kiçik Ağrı dağı əvvəllər İran sərhədləri daxilində idi. Kürd tayfalarının üsyanları zamanı türk ordusundan qaçan üsyançılar İrana keçirdilər. Fürsət tapıb Türkiyəyə qayıtdılar və üsyanı davam etdirdilər. Türkiyənin xəbərdarlıqlarına baxmayaraq, İran bunların qarşısını almaqda çətinlik çəkirdi.
Problemi daimi həll etmək istəyən Mustafa Kamal Atatürk 1932-ci il yanvarın 18-də o zamankı xarici işlər naziri Tofiq Rüştü bəyi Tehrana göndərdi. Atatürk sərhədi düzəltməyi və Kiçik Ağrını Türkiyəyə verməyi və bununla da üsyançıları nəzarət altına almağı qarşısına məqsəd qoymuşdu.
Danışıqlardan sonra yanvarın 23-də İran sərhəd korreksiyasını qəbul etdi və Kiçik Ağrı dağı bölgəsini Türkiyəyə verdi. Bunun müqabilində Türkiyə hökuməti İrana Ağrı dağından 150 km aralıda, iki ölkə arasındakı 560 km-lik sərhəddən daha cənubda bir torpaq sahəsi verdi. Söhbət İranın uzun müddətdir tələb etdiyi və iki ölkə arasında problem olan Katur bölgəsi idi. Onu da xatırladaq ki, Tehranın ərazi mübadiləsini dərhal qəbul etməsində Atatürkün İran şahı Pəhləvi ilə qurduğu dostluğun rolu olub.
Vanın Kotur bölgəsindəki torpaqların Ağrı dağı və ətrafı müqabilində İrana verildiyi sözügedən müqavilə Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən 19 iyun 1932-ci ildə “İmzalanan müqavilənin təsdiq edilməsi haqqında qanun” ilə təsdiqləndi. “23 may 1932-ci ildə Tehran Türkiyə-İran sərhəd xəttinin müəyyən edilməsi ilə bağlı” qərar 18 iyunda TBMM-də təsdiqlənir, 23 iyun 1932-ci il tarixdə “Rəsmi qəzet”də yayımlanır.
Bu torpaq mübadiləsi ilə Naxçıvanla Türkiyəni birləşdirən sərhəd xətti yaranıb.
Bu müqavilənin türk dilində də, ingilis dilində də tərcüməsi, ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin həmin ilin dekabrında hazırladığı hesabatın da surəti əlimizdə var. Bütün bu sənədlər göstərir ki, İran və Türkiyə arasında sərhəd və torpaq məsələsi iki tərəfin də maraqları naminə həll edilib, pul qarşılığında deyil.
Hazırda iki dövlət arasında gediş-gəliş Naxçıvan Muxtar Respublikasında yerləşən və Azərbaycan-Türkiyə sərhədi üzərində yaradılmış keçid məntəqəsi - Dilucudur. Məntəqənin digər tərəfi Türkiyə Respublikasının İğdır vilayətinin Aralıq ilçəsidir. “Dilucu” sərhəd keçid məntəqəsi İğdır vilayətində mövcud olan 3 keçid məntəqəsindən biri olsa da, hazırda fəaliyyət göstərən yeganə məntəqədir, həmçinin bu məntəqə Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı yeganə sərhəd keçid nöqtəsidir.
Müqavilənin qəbul edildiyi 18 iyun 1932-ci il tarixli parlament protokolunda belə bir məlumat yoxdur. Əgər kimdəsə belə sənəd və fakt varsa bizi çox sevindirə bilər.
Zaur Əliyev
Digər xəbərlər
Tarix: 30-12-2023 13:22 | Bölmə: Araşdırma / Persona | Baxış: 466
Bu gün bir çox kitabda, dərslikdə, məqalədə və sosial mediada statuslarda belə bir fikir səslənir: “1920-ci illərdə Azərbaycandan qopmuş Naxçıvan İranla Ermənistan arasında sıxışıb qalmışdı. Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Qazi Mustafa Kamal Atatürk öz vəsaiti hesabına İrandan torpaq satın alaraq, Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Türkiyənin bugünkü sərhədlərini yaradır”.
Həqiqətənmi Atatürk bunu öz cibinin pulu ilə alıb?
Bolşeviklər Azərbaycanı 27 aprel 1920-ci ildə işğal etmişdi. O zaman Türkiyənin müttəfiq axtarışına ilk səs verən Lenin oldu. Çünki bu müttəfiqlik hər iki dövlətə lazım idi.
Türkiyəyə: Müttəfiqlərin müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi məqsədilə 23 aprel 1920-ci ildə Ankarada Türkiyə parlamenti Mustafa Kamalın rəhbərliyi altında milli ordunun yaradılması üçün toplanmışdı. Mustafa Kamalın rəhbərlik etdiyi milli hərəkata ümumi düşmənə qarşı mübarizədə Sovetlərin dəstəyi lazım idi.
Bolşevik Rusiyasına: Müstəmləkə idarəçiliyi altında olan müsəlman dünyasının britaniyalılara və fransızlara qarşı ayağa qaldırılmasında Türkiyənin nüfuzu lazım idi.
Bu müttəfiqlik məsələsində Atatürkün niyyəti Ermənistan və Gürcüstan üzərindən deyil, Azərbaycan üzərindən gediş-gəliş üçün sərhəd xətti yaratmaq idi. Xüsusilə Naxçıvan məsələsi onun diqqətində idi. 1921-ci ildə, hələ Moskva Sazişindən əvvəl Kastamonu millət vəkili, xarici işlər nazirinin müavini Bəkir Sami bəylə birlikdə Moskvaya nümayəndə heyətində təmsil olunan Yusif Kamal Tengirşenk Atatürk ilə görüşüb, “Paşa, ruslar Naxçıvanı təkidlə istəsə, nə edək?” deyə soruşub.
Mustafa Kamal Atatürk Naxçıvanın Ermənistana hədiyyə edilməsi fikrindən narahat olur və deyir: “Naxçıvan türk qapısıdır. Bu məsələni nəzərə alın və əlinizdən gələni edin!” (Bax: Türk Dünyası Tarih Dergisi. Sayı 64. Nisan 1992. Sf: 5-6).
Türkiyə kəşfiyyatının verdiyi məlumata görə, Lenin hökuməti 1920-ci il avqustun 10-da erməni daşnak hökuməti ilə bağladığı müqaviləyə uyğun olaraq Naxçıvanı kağız üzərində ermənilərə vermişdi.
Təqdim etdiyim xəritəyə diqqət edin: 1929-cu il Türkiyənin sərhəd xəttlərini göstərən xəritədən görünür ki, bu tarixə qədər Naxçıvan və Türkiyə arasında sərhəd xətti olmayıb.
1921-ci il martın 16-da Türkiyə ilə bolşevik Rusiyası arasında bağlanmış Moskva müqaviləsi ilə Naxçıvan muxtar quruluş qazandı və başqa dövlətə buraxılmamaq şərti ilə Azərbaycanın ixtiyarına verildi.
Eyni məsələ 1921-ci il oktyabrın 13-də Türkiyə, bolşevik Rusiyası, Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan arasında imzalanan Qars müqaviləsi ilə də öz təsdiqini tapdı və Türkiyə Naxçıvanın Azərbaycana bağlı Muxtar Respublika olaraq qalmasının qarantı oldu. Sonrakı illərdə Ermənistan Zəngəzur kimi Naxçıvanı da ilhaq etməyə çalışsa da, Moskva və Qars müqavilələrinin müddəalarına uyğun olaraq Naxçıvan Azərbaycanın tərkibində “muxtar respublika” kimi mövcudluğunu davam etdirdi. Müqavilədən bir hissəni təqdim edirəm:
“Maddə 3: Razılığa gələn Tərəflər Müqavilənin 1-ci Əlavəsinin (C) bəndində müəyyən edilmiş sərhədlər daxilində Naxçıvan bölməsinin heç vaxt üçüncü dövlətə təslim olmamaq şərti ilə Azərbaycanın himayəsi altında muxtar rayon yaratmağa razılaşdılar.
Naxçıvan ərazisinin Araz talveq xəttinin şərqi ilə Tağna dağı (3829) - Vəli dağ (4121) - Bağırsık (6587) - Kömürlü dağ (6930) xətti arasında sıxılmış üçbucaqlı hissəsində bu torpaqlar Kömürlü dağdan başlayır və Saray Bulaka (8071) qədər uzanır.
Ararat stansiyasından keçən və Qara su ilə Araz qovşağında bitən sərhəd xətti Türkiyə, Azərbaycan və Ermənistanın səlahiyyətli nümayəndələrindən ibarət Komissiya tərəfindən müəyyən ediləcək”.
Naxçıvan və Şərur rayonlarına erməni iddiaları Türkiyənin qəti mövqeyi və vetosu ilə rədd edildi. Bolşeviklər Ankara ilə yaxşı münasibətlərin qurulmasına çalışırdılar.
Nəticədə Moskva və Qars müqavilələrinə görə bu region Sovet Ermənistanına birləşdirilmir, əvəzində Sovet Azərbaycanın protektoratı altında muxtar ərazi yaradılır. Qars müqaviləsinin Naxçıvanı Azərbaycanın tərkibində muxtar qurum kimi təsbit edən 5-ci maddəsini Sovet Ermənistanı da daxil bütün tərəflər tanıdılar.
Lakin bu mübarizə və imzalanan sənədlərə baxmayaraq, Naxçıvan Muxtar Respublikası yaradılarkən Naxçıvan və Türkiyə arasında ümumi sərhəd yox idi.
Dosent, doktor Əhməd Özgirayın 1995-ci ildə “Atatürk Araşdırma Mərkəzi Jurnalı”nda dərc olunan məqaləsində və professor Nihad Erimin 1952-ci ildə yazdığı məqalədə İranın 1932-ci ildə aparılan danışıqlar nəticəsində razılaşmanı qəbul etdiyi və Kiçik Ararat bölgəsini Türkiyəyə verməyə razı olduğu yazılır.
Müqaviləyə əsasən, sərhəd Araz çayının Qarasu çayının qovuşduğu yerdən başlayır, Boralan gölünə qədər Qarasu çayının talveqini (çayın yatağının ən dərin nöqtələrini birləşdirən xətt) izləyir.
Atatürk Türkiyənin ümumilikdə türk dünyası ilə ərazi baxımından əlaqəsinin kəsilməməsi məqsədilə İranla ərazi mübadiləsi, yəni torpaq dəyişikliyi edib.
Lakin bu müqavilə və ərazi dəyişikliyi zamanı Atatürk cibindən pul verməyib. Bu yerdə bir məqamı qeyd etmək istərdim: istənilən hadisəni ümumi konteksdən çıxararaq dəyərləndirməyə çalışmaq bütün hallarda səhv nəticələrə gətirib çıxarır. Bu baxımdan haqqında danışdığımız məsələyə də baş verdiyi dövrün kontekstində baxmaqda fayda var.
O dövrdə Kiçik Ağrı dağı əvvəllər İran sərhədləri daxilində idi. Kürd tayfalarının üsyanları zamanı türk ordusundan qaçan üsyançılar İrana keçirdilər. Fürsət tapıb Türkiyəyə qayıtdılar və üsyanı davam etdirdilər. Türkiyənin xəbərdarlıqlarına baxmayaraq, İran bunların qarşısını almaqda çətinlik çəkirdi.
Problemi daimi həll etmək istəyən Mustafa Kamal Atatürk 1932-ci il yanvarın 18-də o zamankı xarici işlər naziri Tofiq Rüştü bəyi Tehrana göndərdi. Atatürk sərhədi düzəltməyi və Kiçik Ağrını Türkiyəyə verməyi və bununla da üsyançıları nəzarət altına almağı qarşısına məqsəd qoymuşdu.
Danışıqlardan sonra yanvarın 23-də İran sərhəd korreksiyasını qəbul etdi və Kiçik Ağrı dağı bölgəsini Türkiyəyə verdi. Bunun müqabilində Türkiyə hökuməti İrana Ağrı dağından 150 km aralıda, iki ölkə arasındakı 560 km-lik sərhəddən daha cənubda bir torpaq sahəsi verdi. Söhbət İranın uzun müddətdir tələb etdiyi və iki ölkə arasında problem olan Katur bölgəsi idi. Onu da xatırladaq ki, Tehranın ərazi mübadiləsini dərhal qəbul etməsində Atatürkün İran şahı Pəhləvi ilə qurduğu dostluğun rolu olub.
Vanın Kotur bölgəsindəki torpaqların Ağrı dağı və ətrafı müqabilində İrana verildiyi sözügedən müqavilə Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən 19 iyun 1932-ci ildə “İmzalanan müqavilənin təsdiq edilməsi haqqında qanun” ilə təsdiqləndi. “23 may 1932-ci ildə Tehran Türkiyə-İran sərhəd xəttinin müəyyən edilməsi ilə bağlı” qərar 18 iyunda TBMM-də təsdiqlənir, 23 iyun 1932-ci il tarixdə “Rəsmi qəzet”də yayımlanır.
Bu torpaq mübadiləsi ilə Naxçıvanla Türkiyəni birləşdirən sərhəd xətti yaranıb.
Bu müqavilənin türk dilində də, ingilis dilində də tərcüməsi, ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin həmin ilin dekabrında hazırladığı hesabatın da surəti əlimizdə var. Bütün bu sənədlər göstərir ki, İran və Türkiyə arasında sərhəd və torpaq məsələsi iki tərəfin də maraqları naminə həll edilib, pul qarşılığında deyil.
Hazırda iki dövlət arasında gediş-gəliş Naxçıvan Muxtar Respublikasında yerləşən və Azərbaycan-Türkiyə sərhədi üzərində yaradılmış keçid məntəqəsi - Dilucudur. Məntəqənin digər tərəfi Türkiyə Respublikasının İğdır vilayətinin Aralıq ilçəsidir. “Dilucu” sərhəd keçid məntəqəsi İğdır vilayətində mövcud olan 3 keçid məntəqəsindən biri olsa da, hazırda fəaliyyət göstərən yeganə məntəqədir, həmçinin bu məntəqə Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı yeganə sərhəd keçid nöqtəsidir.
Müqavilənin qəbul edildiyi 18 iyun 1932-ci il tarixli parlament protokolunda belə bir məlumat yoxdur. Əgər kimdəsə belə sənəd və fakt varsa bizi çox sevindirə bilər.
Zaur Əliyev
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
30-03-2024, 23:55
XİN 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı bəyanat yayıb
30-03-2024, 23:50
Ermənistanın “dost”ları kimlərdir? - VİDEO
30-03-2024, 23:45
“RUSİYADA VƏZİYYƏT DRAMATİK DƏRƏCƏDƏ AĞIRDIR...”- “Ölkəni Avropadan ayırmaq böyük fəlakətdir”/Müsahibə
30-03-2024, 21:10
Aİ Türkiyənin aviaşirkətinə onun ərazisi üzərindən uçmağı qadağan etdi
30-03-2024, 21:05
"Crocus City Hall"dakı terror aktında yaralı sayı 695-ə çatıb
30-03-2024, 20:30
Səlcuq sultanlarının DNT analizi üzrə heykəlləri hazırlandı - FOTO
30-03-2024, 20:07
Rusiya ilk dəfə bu bombadan istifadə edib - Böyük dağıdıcı gücə malikdir
30-03-2024, 20:00
“Türkiyə Ukraynaya silahlar verəcək”- ”Aydınlıq” nəşri
30-03-2024, 19:25
Erməni siyasətçi Tacikistan və Qırğızıstanı TƏHQİR ETDİ: “Bədbəxt ölkələrdir”- VİDEO
30-03-2024, 18:00
“Rusiya cəmiyyəti benzinsiz, dizelsiz yaşamağı öyrənməlidir - Bu, ədalətlidir”- Zelenski
30-03-2024, 17:45
“AVRO-2024”-ə DRONLARLA TERROR HÜCUMU OLA BİLƏR - “BİLD”
30-03-2024, 17:30
DİN vətəndaşlara müraciət etdi: "Saxta elektron sikkələr sataraq..."
30-03-2024, 17:25
Türkiyə ABŞ-dan F-16-ların tədarükünü azalda bilər
30-03-2024, 17:15
“ABŞ yardımının gecikməsi Ukraynaya baha başa gəlir”- Zelenski
30-03-2024, 17:00
Taciklər kütləvi şəkildə Rusiyanı tərk edir - “Vətəndaşlarımız panika, qorxu içindədir..."
30-03-2024, 16:45
“İRAN HÖKUMƏTİ ÖZ NÜVƏ POTENSİALINI ARTIRIR”- "Təftişə icazə vermirlər”- Rafael Qrossi
30-03-2024, 16:30
İrəvanın "şıltaqlığına" Kremlin səbrlə “dözməsi”nin səbəbi nədir?- Ekspert AÇIQLADI
30-03-2024, 16:15
İranda hicabı tənqid edən güneyli müəllimə həbs cəzası verildi
30-03-2024, 15:45
Əskipara kəndinə xüsusi polis qüvvələri göndərildi...- "İzah edirlər ki, bu, onlara kömək etmir, əksinə, zərər verir"
30-03-2024, 15:30
STALİNİN QIZINI SEVƏN KAPLER - Sovet lideri ona ingilis casusu damğası vurdu, amma...
30-03-2024, 15:25
İŞİD sözçüsü Rusiyadakı terrordan sonra müraciət yayıb - “Vilayəti-Xorasan”a təşəkkür
30-03-2024, 15:15
Rusiya-Gürcüstan sərhədində minlərlə maşın gözləyir
30-03-2024, 15:00
Jurnalistlər “Crocus”da terror aktının sponsorlarına məxsus kriptopulqabı tapıblar
30-03-2024, 14:45
“RUSİYA ORDUSU İRƏLİLƏYİR" - "Ukrayna müqavimət göstərə bilməyəcək”
30-03-2024, 14:15
Türkiyədə “sükut günü”dür - Xəbər, proqnoz və şərh vermək qadağandır
30-03-2024, 14:00
HƏYAT YOLDAŞI GENERALI MƏHKƏMƏYƏ VERDİ - FHN-də növbəti qalmaqal
30-03-2024, 13:55
İsrail Qəzzanı bombalayıb - Xeyli sayda insan həlak olub
30-03-2024, 13:50
Britaniya ordusunda 100 illik qadağa ləğv edildi: Saqqal saxlamaq olar
30-03-2024, 13:15
Ermənistanın Rusiyaya ixracı 3 dəfə artıb - İrəvanın Moskvaya dəstəyini Aİ də təqdir edir?
30-03-2024, 13:00
Fazil Mustafaya sui-qəsdlə bağlı növbəti məhkəmə - Şahidlər ifadə verdi
30-03-2024, 12:55
“ABŞ-ın dəstəyi olmasa, Ukrayna ordusu geri çəkiləcək”- Zelenski
30-03-2024, 12:40
DƏRMANLAR KƏSKİN BAHALAŞIB - Qiymətləri kimlər artırır? /VİDEO
29-03-2024, 23:00
Azərbaycanda narkotikə görə 7 il həbsə alınan 32 YAŞLI QADIN DANIŞDI: “Rəfiqələrimin günahıdır..."- VİDEO
29-03-2024, 22:50
“ABŞ-ın Ukraynaya ümumi yardımı 113 milyard dolları ötür”- “Fox News”
29-03-2024, 22:35
Yalnız “qadınlardan” ibarət olan “TROLL FABRİKİ”ni NAZİRLİKLƏ NƏ BAĞLAYIR?- FOTOFAKT
29-03-2024, 22:22
İran səfirinin Azərbaycanda diplomatik missiyası başa çatıb
29-03-2024, 22:00
"Rusiya Xarkova hücum edərsə, bu, onun üçün fəlakətə çevriləcək"- Sırski
29-03-2024, 21:55
"Qarabağ" sona 8 tur qalmış 11-ci çempionluğunu rəsmiləşdirib
30-03-2024
29-03-2024