«    Dekabr 2024    »
BeÇaÇCaCŞB
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031 
"Bəşəriyyət 2024-cü ildə mümkün kataklizmlər qarşısında təlaş keçirir"- "İpsos" Beynəlxalq tədqiqat şirkəti

Tarix: 28-12-2023 14:44 | Bölmə: Manşet / Dünya | Baxış: 463


"Yeni ildə ümumi əhalisi 4, 2 milyard nəfər olan 70-dən artıq ölkədə milli seçkilər keçiriləcək..."
 
"Qərb Kreml imperializmindən qaynaqlanan təhlükənin miqyasını anlaya biləcəkmi?.."
 
Bütün dünyada sadə insanların yeni, 2024-cü ildən gözləntiləri və bu ilin ən vacib və əhəmiyyətli hadisələri barədə fikirləri bəlli olub. 
Bunu "İpsos" Beynəlxalq tədqiqat şirkətinin apardığı geniş ictimai rəy sorğusunun nəticələri göstərib. Məlumatı "kras.livejournal.com" nəşri yayıb.
 
"Tədqiqatda 34 ölkədən təxminən 26 min nəfər iştirak edib. Rəyi soruşulanların 79 faizinin fikrincə, ölkələrində qiymətlər əmək haqqına nisbətən daha sürətlə artacaq. 68 faiz əmindir ki, ölkələrində inflyasiya artacaq. 64 faiz süni intellektin insanların iş yerlərini əllərindən alacağı ilə bağlı ehtiyat edir.
 
81 faiz hesab edir ki, 2024-cü il bu mənada 2023-cü ilı nisbətən daha qaynar olacaq. 70 faiz əmindir ki, ölkələri ekstremal hava kataklizmləri ilə üzləşəcək. 48 faiz növbəti pandemiyanı tamamilə ehtimal edilən ssenari hesab edir. 
 
Respondentlərin 35 faizinin fikrincə, süni intellekt tərəfindən idarə edilən silah ölkələrində xaos yarada bilər. 22 faiz isə Yerin asteroidlə toqquşacağını istisna etmir.
 
Sorğunun nəticələri təkcə maraq doğurmur, həm də hər şeydən öncə 2024-cü il ərəfəsində bəşəriyyətin böyük hissəsini bürüyən inamsızlıq hissini sübut edir. Bunu anlamaq olar, çünki 2023-cü il həyəcanlı akkordlarla başa çatır. 
 
Dünyada ən böyük ixracatçı olan Çin inkişaf tempinin azalması və deflyasiyadan əziyyət çəkir. Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinin sonu görünmür, husilər tərəfindən dünyada ən mühüm gəmiçilik arteriyalarından birinin blok edilməsi isə dünyanın qlobal həssaslığını asanlıqla üzə çıxarır.
 
Bütün bu həll edilməyən problemlər və həyəcan doğuran hadisələr təkcə qarşıdakı bunlarsız da taleyüklü qərarların qəbul edilməsinə düçar olan 2024-cü ilin əhəmiyyətini artırmaqla bitmir.
 
Axı, yeni ildə hər şey bir tərəfə, ümumi əhalisi 4, 2 milyard nəfər olan 70-dən artıq ölkədə (tarixdə rekord göstəricidir) milli seçkilər keçiriləcək. 
 
Bütün bu seçki sistemləri bu gün üçün azad və ədalətli olmasına rəğmən, onsuz da seçkilər idarəetmə sistemi kimi demokratiyanın inkişafında mühüm mərhələdir.
 
Bu sistemin əsas nailiyyətləri dünyanın bir sıra göstəricilərinə görə faktiki olaraq geri qalır. Əgər güman etsək ki, bütün hallarda seçkilərin nəticələrinə görə belə qalacaq, analoji raund yalnız 2048-ci ildə gözlənilir.
 
Qlobal seçkilər ilində üç nüfuzlu siyasi sistem xüsusi diqqət tələb edir. Artıq yanvarın 13-də Tayvanda prezident seçkiləri keçiriləcək.
 
Bu seçkilər respublikanın Pekinlə yaxınlaşmaq və ya hətta Çinlə qarşıdurma bahasına olsa belə öz müstəqilliyinin müdafiəsi yolunu tutmasını müəyyən edəcək.
 
Hazırda Taybeydə seçkiöncəki marafon pik həddinə çatır və əminliklə güman etmək olar ki, tayvanlıların seçimi Çinin adaya münasibəti ilə bağlı planlarına təsir göstərəcək.
 
İkinci sistem Rusiyada üzdəniraq "demokratik" seçkilərdir, burada gerçək müxalifətin olmaması şəraitində yeganə məsələ Putinin qələbəsi deyil, onun hansı faizlə qalib gələcəyindədir.
 
Nədən bu, belə vacibdir? Prezidentə olan dəstəyin həqiqi miqyası, ehtimal ki, Kremlin xalqın Ukrayna müharibəsinə yeni və hərtərəfli səfərbərliyə hazırlığı barədə mülahizələrinə təsir edəcək.
 
Lakin ən nüfuzlu seçkilər noyabrın 5-də ABŞ-da keçiriləcək. Vaşinqtonun qlobal oyunçu kimi rolunun və nəticədə ABŞ-ın ənənəvi təsir sferalarında hərbi və iqtisadi iştirakının azalacağı bu seçkilərin nəticələrindən asılı olacaq.
 
Amerikalıların seçimi müxtəlif iqtisadi və coğrafi arenalarda Çinlə artan rəqabətin nəticələrinə təsir göstərəcək. Bu seçim həm də iqlim problemlərinin qlobal həllinə, habelə Ukraynada müharibənin gedişinə təsir edəcək.
 
Axı, Moskva Kiyevə yardımın kəsiləcəyinə ümid edərək Donald Trampın Ağ evə dönəcəyi arzularını gizlətmir. Ona görə də bir çox cəhətdən Putin Rusiya seçicilərindən daha çox Amerika seçicilərindən asılıdır.
 
Lakin hətta Co Bayden daha bir müddətə seçilərsə, bu müharibənin Ukraynanın və nəticə etibarilə demokratik Qərbin qələbəsi ilə başa çatması üçün indiyədək edilənlərdən daha çoxunu etmək tələb olunacaq.
 
İlk növbədə söhbət dominant qavrayışın dəyişilməsindən gedir, bu da Ukraynanın müttəfiqlərinin Rusiyanı tərəfdaş, bazar və mənbə kimi tam itirilməsindən narahat olması qavrayışıdır.
 
Qərb Kreml imperializmdən qaynaqlanan təhlükənin miqyasını anlaya biləcəkmi? İnkişaf etmiş dünya təhlükəsizliyə qoyulan investisiyaların azaldılmasının qismən nəticəsi olan çiçəklənmənin əvvəlkitək davam edə bilməyəcəyini anlayırmı?
 
Yaxın gələcəkdə Rusiya ilə müharibəyə çağırış edən Avropa kəşfiyyatlarının hesabatı özünü doğruldacamı? Avropa İttifaqının qapıları Ukraynanın üzünə açılacaqmı? Heç şübhəsiz, qarşıdakı 2024-cü il bütün mənalarda seçim etmək ili olacaqdır.

Press-fakt.com

Xəbəri paylaş


Digər xəbərlər
30-03-2024
29-03-2024