AZ
RU
PARLAMENT SEÇKİLƏRİ HANSI TARİXDƏ KEÇİRİLƏCƏK?- Konstitusiya bu ilin noyabrını göstərir, amma...
2024-cü ilin dövlət büdcəsində Mərkəzi Seçki Komissiyasına (MSK) 110 milyon 935 min manat ayrılıb. Bu, 2023-cü ilin dövlət büdcəsindən eyni istiqamətə ayrılan vəsaitlə müqayisədə 2.3 dəfə çox vəsait deməkdir.
Hazırda bu vəsaitin xərclənəcəyi 7 fevral növbədənkənar prezident seçkilərinin təbliğat-təşviqat dövrüdür. Təxminən 10 gün sonra seçicilər növbəti prezidenti seçmək üçün seçki məntəqələrinə üz tutacaqlar.
Konstitusiyaya görə, bu ilin dekabrında ölkədə bələdiyyə seçkilərinin də vaxtıdır. Yerli özünüidarəetmə orqanlarına seçkilər növbədənkənar olmadığına görə daha əvvəl keçirilmiş (2014, 2019-cu illər) iki seçkidə olduğu kimi, eyni günə - 23 dekabra təyin olunub.
Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin sədri Siyavuş Novruzov yanvarın 16-da çıxışında bildirib ki, bununla bağlı qanunvericilik bazası təkmilləşdirilməlidir: “Seçkilərə qədər bələdiyyələrin sayı və digər məsələlərin hamısı nəzərdən keçirilməlidir.
Bələdiyyə seçkilərinin yüksək səviyyədə təşkili üçün qanunvericilik mütləq təkmilləşdirilməlidir. Odur ki, qarşıda ciddi vəzifə və işlər dayanır”.
Bunlar aydındır. Lakin seçki mövzusunda ən böyük qeyri-müəyyənlik növbəti parlament seçkilərinin nə vaxt keçiriləcəyidir. Bu barədə hələ ki, heç bir rəsmi açıqlama yoxdur. Baxmayaraq ki, qanunvericilik parlament seçkilərinin də məhz bu il - 2024-cü ildə keçirilməsini təyin edir.
Xatırladaq ki, son parlament seçkiləri 2020-ci ilin 9 fevral tarixində keçirilib. 2019-cu ilin sonuncu ayında Milli Məclis özünü buraxmaq qərarına gəlib və nəticədə 9 fevrala növbədənkənar seçkilər təyin edilib.
Konstitusiyaya görə parlament 5 illik seçilir. Bu o deməkdir ki, hazırkı deputatların səlahiyyət müddəti 2025-ci il fevralın 9-da bitəcək.
Bəs növbəti seçkilər nə zaman olacaq, qanunvericilik bu barədə nə deyir?
Konstitusiyanın 98-1-ci maddəsinin II bəndində yazılıb: "II. Növbədənkənar seçkilərdə seçilən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin çağırışının səlahiyyət müddəti beş ildən az ola bilər.
Bu halda Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə növbəti seçkilər növbədənkənar seçkilərdə seçilən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin çağırışının səlahiyyət müddətinin beşinci ilinin noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir”.
Konstitusiyanın 84-cü maddəsinin II bəndinə görə, Milli Məclisin hər çağırışının seçkiləri hər beş ildən bir noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir.
Ölkədə sonuncu parlament seçkiləri 2020-ci ilin 9 fevralında keçirildiyindən, hazırkı çağırış parlamentin fəaliyyətinin beşinci ili 10 fevral 2024-cü ildən etibarən başlayır.
Konstitusiyaya əsasən, ölkədə növbəti parlament seçkiləri 2024-cü ilin noyabr ayının ilk bazar günü, yəni 3 noyabr 2024-cü il tarixinə təsadüf edir.
Amma bu tarixlə bağlı mübahisəli fikirlər mövcuddur. Belə əsas gətirilir ki, hazırkı parlamentin səlahiyyət müddəti noyabrda 5 illik müddəti tamamlamadığından yeni seçkilər 2025-ci ilin fevralına təyin oluna bilər.
Bakı Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinin müəllimi Polad Mehdiyev “AzPolitika”ya şərhində xatırladıb ki, Konstitusiyanın 84-cü maddəsinə əsasən, Milli Məsclisə seçkilər hər 5 ildən bir, noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir.
“Bu o deməkdir ki, seçki mütləq həmin tarixdə olmalıdır. Bunun əksi yanlız iki halda baş verə bilər: Ya referendumla dəyişiklik edilib, o maddə Konstitusiyadan çıxarılmalıdır, ya da növbədənkənar seçki olmalıdır.
Yəni, bu qaydada noyabrın birinci bazar günündən başqa bir tarixdə seçki ola bilməz”, - hüquqşünas əlavə edib.
P.Mehdiyevin sözlərinə görə, növbədənkənar seçkini Azərbaycan Prezidenti elan edə bilər: “Növbədənkənar parlament seçkiləri təyin olunduğu tarixdə keçirilir. Həmin tarixdən sonrakı seçkilər isə mütləq 5-ci ilin birinci bazar gününə, yəni noyabr ayının ilk həftəsinə təsadüf edəcək.
Bizdə sonuncu parlament seçkiləri 2020-ci ilin fevral ayında baş tutub. 5 il müddəti 2025-ci ilin fevral ayında tamam olur. Amma bu sekçkilərin tarixi 2024-cü ilin noyabr ayı olmalıdır. Çünki seçki müddəti 5 ili aşmamalıdr.
Konstitusiyada da deyilir ki, “5 ildən bir”. Yəni beş il bir ay və ya beş il iki ay ola biməz. Növbədənkənar olanda da növbəti seçkinin müddəti 5 ilə qədər və ya 5 il ola bilər”.
Hüquqşünas Konstitusiyanın 98.1-ci maddəsindən iqtibas gətirir: “Həmin maddədə qeyd olunub ki, parlamentin səlahiyyət dövrü 5 il və ya 5 ildən az ola bilər.
Bu o deməkdir ki, növbədənkənar seçkilər nəticəsində formalaşan tərkib, 5 il tamam olan zaman noyabrın birinci bazar gününə düşmürsə, növbəti seçkinin tarixi 5 ili keçə bilməz. Mütləq seçkini həmin ilin, yəni beşinci ilin noyabrına salmaq lazımdır.
Yəni indiki kimi, 4 il yarım müddətində. Əgər 2025-ci ilin noyabrında olsaydı, 5 il yarım olacaqdı. Bu, Konstitusiyada nəzərdə tutulmadığına görə seçki bu tarixdə, yəni 4 il yarım müddətində keçiriləcək”.
Beləliklə, Konstitusiyanın tələbinə görə, 2024-cü ildə daha bir seçki – parlament seçkiləri də keçirilməlidir.
Belə olduqda 1 ilə 3 seçki düşür. İstisna etmirik ki, qanuni əsaslar tapmaq mümkün olarsa, parlament və bələdiyyə seçkiləri eyni tarixdə keçirilə bilər.
Bu halda bələdiyyə seçkilərinin təxminən ay yarım əvvələ çəkilməsi mümkündür.
Rasim Əliyev
Digər xəbərlər
Tarix: 30-01-2024 10:39 | Bölmə: Gündəm | Baxış: 85
2024-cü ilin dövlət büdcəsində Mərkəzi Seçki Komissiyasına (MSK) 110 milyon 935 min manat ayrılıb. Bu, 2023-cü ilin dövlət büdcəsindən eyni istiqamətə ayrılan vəsaitlə müqayisədə 2.3 dəfə çox vəsait deməkdir.
Hazırda bu vəsaitin xərclənəcəyi 7 fevral növbədənkənar prezident seçkilərinin təbliğat-təşviqat dövrüdür. Təxminən 10 gün sonra seçicilər növbəti prezidenti seçmək üçün seçki məntəqələrinə üz tutacaqlar.
Konstitusiyaya görə, bu ilin dekabrında ölkədə bələdiyyə seçkilərinin də vaxtıdır. Yerli özünüidarəetmə orqanlarına seçkilər növbədənkənar olmadığına görə daha əvvəl keçirilmiş (2014, 2019-cu illər) iki seçkidə olduğu kimi, eyni günə - 23 dekabra təyin olunub.
Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin sədri Siyavuş Novruzov yanvarın 16-da çıxışında bildirib ki, bununla bağlı qanunvericilik bazası təkmilləşdirilməlidir: “Seçkilərə qədər bələdiyyələrin sayı və digər məsələlərin hamısı nəzərdən keçirilməlidir.
Bələdiyyə seçkilərinin yüksək səviyyədə təşkili üçün qanunvericilik mütləq təkmilləşdirilməlidir. Odur ki, qarşıda ciddi vəzifə və işlər dayanır”.
Bunlar aydındır. Lakin seçki mövzusunda ən böyük qeyri-müəyyənlik növbəti parlament seçkilərinin nə vaxt keçiriləcəyidir. Bu barədə hələ ki, heç bir rəsmi açıqlama yoxdur. Baxmayaraq ki, qanunvericilik parlament seçkilərinin də məhz bu il - 2024-cü ildə keçirilməsini təyin edir.
Xatırladaq ki, son parlament seçkiləri 2020-ci ilin 9 fevral tarixində keçirilib. 2019-cu ilin sonuncu ayında Milli Məclis özünü buraxmaq qərarına gəlib və nəticədə 9 fevrala növbədənkənar seçkilər təyin edilib.
Konstitusiyaya görə parlament 5 illik seçilir. Bu o deməkdir ki, hazırkı deputatların səlahiyyət müddəti 2025-ci il fevralın 9-da bitəcək.
Bəs növbəti seçkilər nə zaman olacaq, qanunvericilik bu barədə nə deyir?
Konstitusiyanın 98-1-ci maddəsinin II bəndində yazılıb: "II. Növbədənkənar seçkilərdə seçilən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin çağırışının səlahiyyət müddəti beş ildən az ola bilər.
Bu halda Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə növbəti seçkilər növbədənkənar seçkilərdə seçilən Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin çağırışının səlahiyyət müddətinin beşinci ilinin noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir”.
Konstitusiyanın 84-cü maddəsinin II bəndinə görə, Milli Məclisin hər çağırışının seçkiləri hər beş ildən bir noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir.
Ölkədə sonuncu parlament seçkiləri 2020-ci ilin 9 fevralında keçirildiyindən, hazırkı çağırış parlamentin fəaliyyətinin beşinci ili 10 fevral 2024-cü ildən etibarən başlayır.
Konstitusiyaya əsasən, ölkədə növbəti parlament seçkiləri 2024-cü ilin noyabr ayının ilk bazar günü, yəni 3 noyabr 2024-cü il tarixinə təsadüf edir.
Amma bu tarixlə bağlı mübahisəli fikirlər mövcuddur. Belə əsas gətirilir ki, hazırkı parlamentin səlahiyyət müddəti noyabrda 5 illik müddəti tamamlamadığından yeni seçkilər 2025-ci ilin fevralına təyin oluna bilər.
Bakı Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinin müəllimi Polad Mehdiyev “AzPolitika”ya şərhində xatırladıb ki, Konstitusiyanın 84-cü maddəsinə əsasən, Milli Məsclisə seçkilər hər 5 ildən bir, noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir.
“Bu o deməkdir ki, seçki mütləq həmin tarixdə olmalıdır. Bunun əksi yanlız iki halda baş verə bilər: Ya referendumla dəyişiklik edilib, o maddə Konstitusiyadan çıxarılmalıdır, ya da növbədənkənar seçki olmalıdır.
Yəni, bu qaydada noyabrın birinci bazar günündən başqa bir tarixdə seçki ola bilməz”, - hüquqşünas əlavə edib.
P.Mehdiyevin sözlərinə görə, növbədənkənar seçkini Azərbaycan Prezidenti elan edə bilər: “Növbədənkənar parlament seçkiləri təyin olunduğu tarixdə keçirilir. Həmin tarixdən sonrakı seçkilər isə mütləq 5-ci ilin birinci bazar gününə, yəni noyabr ayının ilk həftəsinə təsadüf edəcək.
Bizdə sonuncu parlament seçkiləri 2020-ci ilin fevral ayında baş tutub. 5 il müddəti 2025-ci ilin fevral ayında tamam olur. Amma bu sekçkilərin tarixi 2024-cü ilin noyabr ayı olmalıdır. Çünki seçki müddəti 5 ili aşmamalıdr.
Konstitusiyada da deyilir ki, “5 ildən bir”. Yəni beş il bir ay və ya beş il iki ay ola biməz. Növbədənkənar olanda da növbəti seçkinin müddəti 5 ilə qədər və ya 5 il ola bilər”.
Hüquqşünas Konstitusiyanın 98.1-ci maddəsindən iqtibas gətirir: “Həmin maddədə qeyd olunub ki, parlamentin səlahiyyət dövrü 5 il və ya 5 ildən az ola bilər.
Bu o deməkdir ki, növbədənkənar seçkilər nəticəsində formalaşan tərkib, 5 il tamam olan zaman noyabrın birinci bazar gününə düşmürsə, növbəti seçkinin tarixi 5 ili keçə bilməz. Mütləq seçkini həmin ilin, yəni beşinci ilin noyabrına salmaq lazımdır.
Yəni indiki kimi, 4 il yarım müddətində. Əgər 2025-ci ilin noyabrında olsaydı, 5 il yarım olacaqdı. Bu, Konstitusiyada nəzərdə tutulmadığına görə seçki bu tarixdə, yəni 4 il yarım müddətində keçiriləcək”.
Beləliklə, Konstitusiyanın tələbinə görə, 2024-cü ildə daha bir seçki – parlament seçkiləri də keçirilməlidir.
Belə olduqda 1 ilə 3 seçki düşür. İstisna etmirik ki, qanuni əsaslar tapmaq mümkün olarsa, parlament və bələdiyyə seçkiləri eyni tarixdə keçirilə bilər.
Bu halda bələdiyyə seçkilərinin təxminən ay yarım əvvələ çəkilməsi mümkündür.
Rasim Əliyev
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
30-03-2024, 23:55
XİN 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı bəyanat yayıb
30-03-2024, 23:50
Ermənistanın “dost”ları kimlərdir? - VİDEO
30-03-2024, 23:45
“RUSİYADA VƏZİYYƏT DRAMATİK DƏRƏCƏDƏ AĞIRDIR...”- “Ölkəni Avropadan ayırmaq böyük fəlakətdir”/Müsahibə
30-03-2024, 21:10
Aİ Türkiyənin aviaşirkətinə onun ərazisi üzərindən uçmağı qadağan etdi
30-03-2024, 21:05
"Crocus City Hall"dakı terror aktında yaralı sayı 695-ə çatıb
30-03-2024, 20:30
Səlcuq sultanlarının DNT analizi üzrə heykəlləri hazırlandı - FOTO
30-03-2024, 20:07
Rusiya ilk dəfə bu bombadan istifadə edib - Böyük dağıdıcı gücə malikdir
30-03-2024, 20:00
“Türkiyə Ukraynaya silahlar verəcək”- ”Aydınlıq” nəşri
30-03-2024, 19:25
Erməni siyasətçi Tacikistan və Qırğızıstanı TƏHQİR ETDİ: “Bədbəxt ölkələrdir”- VİDEO
30-03-2024, 18:00
“Rusiya cəmiyyəti benzinsiz, dizelsiz yaşamağı öyrənməlidir - Bu, ədalətlidir”- Zelenski
30-03-2024, 17:45
“AVRO-2024”-ə DRONLARLA TERROR HÜCUMU OLA BİLƏR - “BİLD”
30-03-2024, 17:30
DİN vətəndaşlara müraciət etdi: "Saxta elektron sikkələr sataraq..."
30-03-2024, 17:25
Türkiyə ABŞ-dan F-16-ların tədarükünü azalda bilər
30-03-2024, 17:15
“ABŞ yardımının gecikməsi Ukraynaya baha başa gəlir”- Zelenski
30-03-2024, 17:00
Taciklər kütləvi şəkildə Rusiyanı tərk edir - “Vətəndaşlarımız panika, qorxu içindədir..."
30-03-2024, 16:45
“İRAN HÖKUMƏTİ ÖZ NÜVƏ POTENSİALINI ARTIRIR”- "Təftişə icazə vermirlər”- Rafael Qrossi
30-03-2024, 16:30
İrəvanın "şıltaqlığına" Kremlin səbrlə “dözməsi”nin səbəbi nədir?- Ekspert AÇIQLADI
30-03-2024, 16:15
İranda hicabı tənqid edən güneyli müəllimə həbs cəzası verildi
30-03-2024, 15:45
Əskipara kəndinə xüsusi polis qüvvələri göndərildi...- "İzah edirlər ki, bu, onlara kömək etmir, əksinə, zərər verir"
30-03-2024, 15:30
STALİNİN QIZINI SEVƏN KAPLER - Sovet lideri ona ingilis casusu damğası vurdu, amma...
30-03-2024, 15:25
İŞİD sözçüsü Rusiyadakı terrordan sonra müraciət yayıb - “Vilayəti-Xorasan”a təşəkkür
30-03-2024, 15:15
Rusiya-Gürcüstan sərhədində minlərlə maşın gözləyir
30-03-2024, 15:00
Jurnalistlər “Crocus”da terror aktının sponsorlarına məxsus kriptopulqabı tapıblar
30-03-2024, 14:45
“RUSİYA ORDUSU İRƏLİLƏYİR" - "Ukrayna müqavimət göstərə bilməyəcək”
30-03-2024, 14:15
Türkiyədə “sükut günü”dür - Xəbər, proqnoz və şərh vermək qadağandır
30-03-2024, 14:00
HƏYAT YOLDAŞI GENERALI MƏHKƏMƏYƏ VERDİ - FHN-də növbəti qalmaqal
30-03-2024, 13:55
İsrail Qəzzanı bombalayıb - Xeyli sayda insan həlak olub
30-03-2024, 13:50
Britaniya ordusunda 100 illik qadağa ləğv edildi: Saqqal saxlamaq olar
30-03-2024, 13:15
Ermənistanın Rusiyaya ixracı 3 dəfə artıb - İrəvanın Moskvaya dəstəyini Aİ də təqdir edir?
30-03-2024, 13:00
Fazil Mustafaya sui-qəsdlə bağlı növbəti məhkəmə - Şahidlər ifadə verdi
30-03-2024, 12:55
“ABŞ-ın dəstəyi olmasa, Ukrayna ordusu geri çəkiləcək”- Zelenski
30-03-2024, 12:40
DƏRMANLAR KƏSKİN BAHALAŞIB - Qiymətləri kimlər artırır? /VİDEO
29-03-2024, 23:00
Azərbaycanda narkotikə görə 7 il həbsə alınan 32 YAŞLI QADIN DANIŞDI: “Rəfiqələrimin günahıdır..."- VİDEO
29-03-2024, 22:50
“ABŞ-ın Ukraynaya ümumi yardımı 113 milyard dolları ötür”- “Fox News”
29-03-2024, 22:35
Yalnız “qadınlardan” ibarət olan “TROLL FABRİKİ”ni NAZİRLİKLƏ NƏ BAĞLAYIR?- FOTOFAKT
29-03-2024, 22:22
İran səfirinin Azərbaycanda diplomatik missiyası başa çatıb
29-03-2024, 22:00
"Rusiya Xarkova hücum edərsə, bu, onun üçün fəlakətə çevriləcək"- Sırski
29-03-2024, 21:55
"Qarabağ" sona 8 tur qalmış 11-ci çempionluğunu rəsmiləşdirib
30-03-2024
29-03-2024