AZ
RU
Si Szinpinin həmlələri, ABŞ-nin səyləri: Regionda qeyri-kafi vəziyyət yarana bilər - Təhlil
Yanvarın 13-də Tayvanda prezident və qanunverici orqana seçkilər keçiriləcək ki, bu da ABŞ ilə Çin arasında daha böyük güc rəqabətinə təsir göstərəcək.
Çünki bu seçkilər Şərqi Asiyada daha geniş təhlükəsizlik vəziyyətinin konturlarını cızmaq üçün ABŞ ilə Çinin yarış meydançasına toplar atır.
Çin Tayvanı öz suveren nəzarətinə birləşdirmək, ABŞ isə həmin subyekti Pekinin idarəetməsindən kənarda tutmaq məntiqi ilə həmin toplara zərbə endirmək prinsiplərindən əl çəkməyiblər.
Böyük ehtimalla Pekin və Vaşinqton seçkinin nəticələri üçün fərqli oyun təlimatları hazırlayıblar, lakin Çin böyük bir şövq və həvəslə Tayvanın mümkün birləşdirilməsi üçün ata biləcəyi addımları prioritetləşdirir.
Bunu göstərən əlamətlər:
- Çinin hərbi və müdafiə sənayesindəki yüksəkvəzifəli məmurlarının işlərindən uzaqlaşdırılması, yeni müdafiə naziri təyin edilməsi (admiral Dun Çzyun) Çin Sədri Si Szinpinin Tayvanla əlaqədar səylərinin tərkib hissəsidir,
- Si Szinpin Yeni illə bağlı bəyanatlarında Çin mərkəzli beynəlxalq nizam yaratmaq vizyonunu təkrarlayıb.
Seçki ərəfəsində Şimali Koreya ilə Cənubi Koreya arasındakı hərbi eskalasiya riskinin çoxalması Çinə sərfəlidir, çünki Vaşinqtonun başı Seula dəstək olmaq işinə qarışır.
Görünə bilər ki, Şimali Koreyanın Cənubi Koreyaya qarşı güc nümayişi Pekinlə Pxenyan arasındakı gizli bir razılaşmanı həyata keçirən keçiddir.
Başqa bir tərəfdən, Rusiya Şimali Koreyanın raketlərindən Ukrayna müharibəsində istifadə edir və bu nöqtədə Moskvanın da qarşılıq olaraq Pxenyana dəstəkləri qabarır.
Deməli, Tayvandakı seçkilər fonunda Çin, Rusiya və Şimali Koreya bir ox üzərində, ABŞ, Cənubi Koreya və Yaponiya isə fərqli ox üzərində dayanaraq nəticələr düzəltməyə çalışırlar.
Bu o deməkdir ki, Tayvanın gələcək hüquqi strukturu ilə bağlı fərqli yanaşmalar dərin geosiyasi mətləbləri üzə çıxaracaq və Çin ada ilə əlaqəli səylərini artıracaq.
Çünki Si Szinpinin rəsmi açıqlamaları, üstəgəl onun ABŞ Prezidenti Co Baydenlə görüşündə Tayvanla bağlı qətiyyətli bəyanatlar səsləndirməsi barədə dərc olunan məlumatlar Pekinin səylərinin koordinatlarını düşünməyə imkan verir.
Deməli, yaxın gələcəkdə ABŞ ilə Çin rəqabətli münasibətlərini Tayvandakı seçki və onun geosiyasi nəticələri fonunda davam etdirəcəklər.
Lakin ABŞ başa düşür ki, Şərqi Asiyadakı çəkindirmə qabiliyyəti qeyri-kafi vəziyyətə düşə bilər və bu, Vaşinqtonun Çin qarşısında qlobal geosiyasi itki ilə üzləşməsi riski ilə əlaqəlidir.
Belə bir şəraitdə ABŞ-nin regionda sülh və təhlükəsizlik yastığını necə bərkidəcəyi suallar doğura bilər.
ABŞ-nin Çinə qarşı təkmilləşdirilmiş çəkindirmə qabiliyyəti yarada bilməsi üçün resursları az deyil, ancaq Pekinin kontur həmlələri fonunda o, bir qədər zəifləyə bilər.
Aqşin Kərimov
Digər xəbərlər
Tarix: 06-01-2024 19:00 | Bölmə: Təhlil | Baxış: 78
Yanvarın 13-də Tayvanda prezident və qanunverici orqana seçkilər keçiriləcək ki, bu da ABŞ ilə Çin arasında daha böyük güc rəqabətinə təsir göstərəcək.
Çünki bu seçkilər Şərqi Asiyada daha geniş təhlükəsizlik vəziyyətinin konturlarını cızmaq üçün ABŞ ilə Çinin yarış meydançasına toplar atır.
Böyük ehtimalla Pekin və Vaşinqton seçkinin nəticələri üçün fərqli oyun təlimatları hazırlayıblar, lakin Çin böyük bir şövq və həvəslə Tayvanın mümkün birləşdirilməsi üçün ata biləcəyi addımları prioritetləşdirir.
Bunu göstərən əlamətlər:
- Çinin hərbi və müdafiə sənayesindəki yüksəkvəzifəli məmurlarının işlərindən uzaqlaşdırılması, yeni müdafiə naziri təyin edilməsi (admiral Dun Çzyun) Çin Sədri Si Szinpinin Tayvanla əlaqədar səylərinin tərkib hissəsidir,
- Si Szinpin Yeni illə bağlı bəyanatlarında Çin mərkəzli beynəlxalq nizam yaratmaq vizyonunu təkrarlayıb.
Seçki ərəfəsində Şimali Koreya ilə Cənubi Koreya arasındakı hərbi eskalasiya riskinin çoxalması Çinə sərfəlidir, çünki Vaşinqtonun başı Seula dəstək olmaq işinə qarışır.
Görünə bilər ki, Şimali Koreyanın Cənubi Koreyaya qarşı güc nümayişi Pekinlə Pxenyan arasındakı gizli bir razılaşmanı həyata keçirən keçiddir.
Başqa bir tərəfdən, Rusiya Şimali Koreyanın raketlərindən Ukrayna müharibəsində istifadə edir və bu nöqtədə Moskvanın da qarşılıq olaraq Pxenyana dəstəkləri qabarır.
Deməli, Tayvandakı seçkilər fonunda Çin, Rusiya və Şimali Koreya bir ox üzərində, ABŞ, Cənubi Koreya və Yaponiya isə fərqli ox üzərində dayanaraq nəticələr düzəltməyə çalışırlar.
Bu o deməkdir ki, Tayvanın gələcək hüquqi strukturu ilə bağlı fərqli yanaşmalar dərin geosiyasi mətləbləri üzə çıxaracaq və Çin ada ilə əlaqəli səylərini artıracaq.
Çünki Si Szinpinin rəsmi açıqlamaları, üstəgəl onun ABŞ Prezidenti Co Baydenlə görüşündə Tayvanla bağlı qətiyyətli bəyanatlar səsləndirməsi barədə dərc olunan məlumatlar Pekinin səylərinin koordinatlarını düşünməyə imkan verir.
Deməli, yaxın gələcəkdə ABŞ ilə Çin rəqabətli münasibətlərini Tayvandakı seçki və onun geosiyasi nəticələri fonunda davam etdirəcəklər.
Lakin ABŞ başa düşür ki, Şərqi Asiyadakı çəkindirmə qabiliyyəti qeyri-kafi vəziyyətə düşə bilər və bu, Vaşinqtonun Çin qarşısında qlobal geosiyasi itki ilə üzləşməsi riski ilə əlaqəlidir.
Belə bir şəraitdə ABŞ-nin regionda sülh və təhlükəsizlik yastığını necə bərkidəcəyi suallar doğura bilər.
ABŞ-nin Çinə qarşı təkmilləşdirilmiş çəkindirmə qabiliyyəti yarada bilməsi üçün resursları az deyil, ancaq Pekinin kontur həmlələri fonunda o, bir qədər zəifləyə bilər.
Aqşin Kərimov
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
30-03-2024, 23:55
XİN 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı bəyanat yayıb
30-03-2024, 23:50
Ermənistanın “dost”ları kimlərdir? - VİDEO
30-03-2024, 23:45
“RUSİYADA VƏZİYYƏT DRAMATİK DƏRƏCƏDƏ AĞIRDIR...”- “Ölkəni Avropadan ayırmaq böyük fəlakətdir”/Müsahibə
30-03-2024, 21:10
Aİ Türkiyənin aviaşirkətinə onun ərazisi üzərindən uçmağı qadağan etdi
30-03-2024, 21:05
"Crocus City Hall"dakı terror aktında yaralı sayı 695-ə çatıb
30-03-2024, 20:30
Səlcuq sultanlarının DNT analizi üzrə heykəlləri hazırlandı - FOTO
30-03-2024, 20:07
Rusiya ilk dəfə bu bombadan istifadə edib - Böyük dağıdıcı gücə malikdir
30-03-2024, 20:00
“Türkiyə Ukraynaya silahlar verəcək”- ”Aydınlıq” nəşri
30-03-2024, 19:25
Erməni siyasətçi Tacikistan və Qırğızıstanı TƏHQİR ETDİ: “Bədbəxt ölkələrdir”- VİDEO
30-03-2024, 18:00
“Rusiya cəmiyyəti benzinsiz, dizelsiz yaşamağı öyrənməlidir - Bu, ədalətlidir”- Zelenski
30-03-2024, 17:45
“AVRO-2024”-ə DRONLARLA TERROR HÜCUMU OLA BİLƏR - “BİLD”
30-03-2024, 17:30
DİN vətəndaşlara müraciət etdi: "Saxta elektron sikkələr sataraq..."
30-03-2024, 17:25
Türkiyə ABŞ-dan F-16-ların tədarükünü azalda bilər
30-03-2024, 17:15
“ABŞ yardımının gecikməsi Ukraynaya baha başa gəlir”- Zelenski
30-03-2024, 17:00
Taciklər kütləvi şəkildə Rusiyanı tərk edir - “Vətəndaşlarımız panika, qorxu içindədir..."
30-03-2024, 16:45
“İRAN HÖKUMƏTİ ÖZ NÜVƏ POTENSİALINI ARTIRIR”- "Təftişə icazə vermirlər”- Rafael Qrossi
30-03-2024, 16:30
İrəvanın "şıltaqlığına" Kremlin səbrlə “dözməsi”nin səbəbi nədir?- Ekspert AÇIQLADI
30-03-2024, 16:15
İranda hicabı tənqid edən güneyli müəllimə həbs cəzası verildi
30-03-2024, 15:45
Əskipara kəndinə xüsusi polis qüvvələri göndərildi...- "İzah edirlər ki, bu, onlara kömək etmir, əksinə, zərər verir"
30-03-2024, 15:30
STALİNİN QIZINI SEVƏN KAPLER - Sovet lideri ona ingilis casusu damğası vurdu, amma...
30-03-2024, 15:25
İŞİD sözçüsü Rusiyadakı terrordan sonra müraciət yayıb - “Vilayəti-Xorasan”a təşəkkür
30-03-2024, 15:15
Rusiya-Gürcüstan sərhədində minlərlə maşın gözləyir
30-03-2024, 15:00
Jurnalistlər “Crocus”da terror aktının sponsorlarına məxsus kriptopulqabı tapıblar
30-03-2024, 14:45
“RUSİYA ORDUSU İRƏLİLƏYİR" - "Ukrayna müqavimət göstərə bilməyəcək”
30-03-2024, 14:15
Türkiyədə “sükut günü”dür - Xəbər, proqnoz və şərh vermək qadağandır
30-03-2024, 14:00
HƏYAT YOLDAŞI GENERALI MƏHKƏMƏYƏ VERDİ - FHN-də növbəti qalmaqal
30-03-2024, 13:55
İsrail Qəzzanı bombalayıb - Xeyli sayda insan həlak olub
30-03-2024, 13:50
Britaniya ordusunda 100 illik qadağa ləğv edildi: Saqqal saxlamaq olar
30-03-2024, 13:15
Ermənistanın Rusiyaya ixracı 3 dəfə artıb - İrəvanın Moskvaya dəstəyini Aİ də təqdir edir?
30-03-2024, 13:00
Fazil Mustafaya sui-qəsdlə bağlı növbəti məhkəmə - Şahidlər ifadə verdi
30-03-2024, 12:55
“ABŞ-ın dəstəyi olmasa, Ukrayna ordusu geri çəkiləcək”- Zelenski
30-03-2024, 12:40
DƏRMANLAR KƏSKİN BAHALAŞIB - Qiymətləri kimlər artırır? /VİDEO
29-03-2024, 23:00
Azərbaycanda narkotikə görə 7 il həbsə alınan 32 YAŞLI QADIN DANIŞDI: “Rəfiqələrimin günahıdır..."- VİDEO
29-03-2024, 22:50
“ABŞ-ın Ukraynaya ümumi yardımı 113 milyard dolları ötür”- “Fox News”
29-03-2024, 22:35
Yalnız “qadınlardan” ibarət olan “TROLL FABRİKİ”ni NAZİRLİKLƏ NƏ BAĞLAYIR?- FOTOFAKT
29-03-2024, 22:22
İran səfirinin Azərbaycanda diplomatik missiyası başa çatıb
29-03-2024, 22:00
"Rusiya Xarkova hücum edərsə, bu, onun üçün fəlakətə çevriləcək"- Sırski
29-03-2024, 21:55
"Qarabağ" sona 8 tur qalmış 11-ci çempionluğunu rəsmiləşdirib
30-03-2024
29-03-2024