SEPAH-ın cilalama metodu post-Xamenei dövrünə hazırlıq məşqidir - İranın seçki teatrı /Təhlil
İranda “seçki sobası”nın qızdırılması dövlət daxilindəki hərbi-siyasi və ruhani elita arasındakı mübarizə halını qatılaşdırır.
Artıq İran Prezidenti İbrahim Rəisi Ekspert Assambleyasına (Məclisi) keçiriləcək seçkinin prosedur mərhələlərindən qalib kimi çıxır.
Bir daha xatırladaq ki, Məclis Konstitusiyaya əsasən ali dini rəhbərin təyin edilməsinə, onun fəaliyyətinə nəzarət və vəzifədən azad edilməsinə cavabdeh olan 88 ixtisaslı islam hüquqşünası və din xadimindən ibarətdir.
Rəisinin Ekspertlər Məclisinin üzvü olması üçün yolu açan əsas məqamlardan biri ona meydan oxuyan namizədlərin prosesdən “qovulması”dır.
Bir neçə mötədil namizədin, o cümlədən keçmiş prezident Həsən Ruhaninin Ekspertlər Məclisi üçün təyin edilən seçki prosesindən diskvalifikasiya edilməsi Rəisinin Məclisdə mövqeyinin təminini asanlaşdırır.
Namizədləri yoxlamaq vəzifəsini həyata keçirən Mühafizə Şurası elə mühafizəkar kəsimin daxilində də kəskin qınanılır.
Məsələn, keçmiş prezident Mahmud Əhmədinejadın müşaviri olmuş Abdulreza Davari Mühafizə Şurasını İbrahim Rəisinin xeyrinə kurs diktə etməkdə təqsirləndirib.
İranda seçkiöncəsi situasiya ali rəhbər Seyid Əli Xameneinin xələfinin təyin edilməsi hallarını əhatə edir. Görünür ki, bu məsələdə liberallar mühafizəkarlara açıq fərqlə uduzurlar.
Belə bir anda mötədillərin siyasi meydanda itirilmiş mövqelərini bərpa etməsi üçün alternativlər yox deyil.
Çünki İranda seçkiöncəsi iqtisadi böhranın tüğyan etməsi, milli valyuta rialın növbəti şoka məruz qalması liberalları mühafizəkarlar qarşısında bir qədər irəli çəkmək potensialına malikdir.
Üstəgəl, Rəisinin özünün Xameneinin oğlu Müctəba Xamanei ilə rəqabəti var, bunun özü prezidentin proseslərdəki rolunu zəiflədə bilər.
Təbii ki, liberalların bu potensialı necə dəyərləndirmələri İran siyasi isteblişmentindəki bir-birinə paralel olan güclərin iradəsindən daha çox asılıdır.
Bununla belə, onları başqa mənbələr ruhlandırmağa həvəsli ola bilərlər, söhbət, sözsüz ki, İrana rəqib olan dövlətlərin ölkədəki kəşfiyyat fəaliyyətindən gedir.
“Düyünlü nöqtə”də dövriyyəyə SEPAH girərək prosesləri idarə etməyə çalışır - həm xarici, həm də daxili cəbhə xəttində.
Misal üçün, İranın Yaxın Şərqdə ABŞ, Böyük Britaniya və onların müttəfiqləri ilə gərginliyinin artması SEPAH-a daxildəki günahları xarici müdaxilələrin üzərinə yıxmağa imkan verir.
SEPAH burada öz informasiya aparatlarından istifadə edərək proseslərdəki kölgəsini hiss etdirir.
Belə deməyə səbəb verən açıqlamaya diqqət etməkdə fayda var. İran hökumətinin İnformasiya Şurasının rəisi Sepehr Xələci iqtisadiyyatın sabitliyinin pozulmasının arxasında “Qərbdəki düşmənlərin” dayandığı tezisini irəli sürüb.
Ultramühafizəkar siyasətçi Hüseyn Şəriətmədari də eyni iddiaları təkrarlayıb və valyuta bazarında dəyişiklikləri elan edən internet saytlarının, sosial media platformalarının dalğalanmalara səbəb olduğunu bildirib.
SEPAH-ın özünün də İbrahim Rəisi ilə problemləri az deyil, lakin islam inqilabını mühafizə edən ali qanadın prezidentlə sövdələşmə vitrinində dayandığını görmək elə də çətin olmamalıdır. SEPAH bu kartı aşkar bir surətdə Müctəba Xamenei ilə əvəzləməyə də qadirdir.
Bu, SEPAH-a seçki fonunda ölkə daxilindəki problemlərə və xaricdəki eskalasiyalara ölçülmüş yanaşmasının açarı kimi təqdim oluna bilər.
Yəni İranın seçki teatrı Tehranın Yaxın Şərqdəki imperativləri ilə uyğunlaşdırılmalıdır - bu, SEPAH-ın əsas məqsədlərindən biri kimi görünür.
SEPAH-ın cilalama metodları post-Xamenei dövrünə hazırlıq məşqidir və bu xətti ölkə daxilində və xarici siyasətdə şiddətlənən gərginlik izləyəcək.
SEPAH hər vəchlə özünü İranın təhlükəsizliyini qoruyan zəmanətli qüdrət olduğuna inandırmaq üçün ölkə daxilində də iğtişaşlara yön verə bilər.
Deməli, seçki ərəfəsində və ondan sonrakı dövrdə İranda cərəyan edə biləcək hadisələr ölkə hüdudları ilə yanaşı, Yaxın Şərqdəki güc balansına dərin təsir ölçüsünü qazanacaq.
Aqşin Kərimov
Digər xəbərlər
Tarix: 12-02-2024 21:40 | Bölmə: Təhlil | Baxış: 99
İranda “seçki sobası”nın qızdırılması dövlət daxilindəki hərbi-siyasi və ruhani elita arasındakı mübarizə halını qatılaşdırır.
Artıq İran Prezidenti İbrahim Rəisi Ekspert Assambleyasına (Məclisi) keçiriləcək seçkinin prosedur mərhələlərindən qalib kimi çıxır.
Bir daha xatırladaq ki, Məclis Konstitusiyaya əsasən ali dini rəhbərin təyin edilməsinə, onun fəaliyyətinə nəzarət və vəzifədən azad edilməsinə cavabdeh olan 88 ixtisaslı islam hüquqşünası və din xadimindən ibarətdir.
Rəisinin Ekspertlər Məclisinin üzvü olması üçün yolu açan əsas məqamlardan biri ona meydan oxuyan namizədlərin prosesdən “qovulması”dır.
Bir neçə mötədil namizədin, o cümlədən keçmiş prezident Həsən Ruhaninin Ekspertlər Məclisi üçün təyin edilən seçki prosesindən diskvalifikasiya edilməsi Rəisinin Məclisdə mövqeyinin təminini asanlaşdırır.
Namizədləri yoxlamaq vəzifəsini həyata keçirən Mühafizə Şurası elə mühafizəkar kəsimin daxilində də kəskin qınanılır.
Məsələn, keçmiş prezident Mahmud Əhmədinejadın müşaviri olmuş Abdulreza Davari Mühafizə Şurasını İbrahim Rəisinin xeyrinə kurs diktə etməkdə təqsirləndirib.
İranda seçkiöncəsi situasiya ali rəhbər Seyid Əli Xameneinin xələfinin təyin edilməsi hallarını əhatə edir. Görünür ki, bu məsələdə liberallar mühafizəkarlara açıq fərqlə uduzurlar.
Belə bir anda mötədillərin siyasi meydanda itirilmiş mövqelərini bərpa etməsi üçün alternativlər yox deyil.
Çünki İranda seçkiöncəsi iqtisadi böhranın tüğyan etməsi, milli valyuta rialın növbəti şoka məruz qalması liberalları mühafizəkarlar qarşısında bir qədər irəli çəkmək potensialına malikdir.
Üstəgəl, Rəisinin özünün Xameneinin oğlu Müctəba Xamanei ilə rəqabəti var, bunun özü prezidentin proseslərdəki rolunu zəiflədə bilər.
Təbii ki, liberalların bu potensialı necə dəyərləndirmələri İran siyasi isteblişmentindəki bir-birinə paralel olan güclərin iradəsindən daha çox asılıdır.
Bununla belə, onları başqa mənbələr ruhlandırmağa həvəsli ola bilərlər, söhbət, sözsüz ki, İrana rəqib olan dövlətlərin ölkədəki kəşfiyyat fəaliyyətindən gedir.
“Düyünlü nöqtə”də dövriyyəyə SEPAH girərək prosesləri idarə etməyə çalışır - həm xarici, həm də daxili cəbhə xəttində.
Misal üçün, İranın Yaxın Şərqdə ABŞ, Böyük Britaniya və onların müttəfiqləri ilə gərginliyinin artması SEPAH-a daxildəki günahları xarici müdaxilələrin üzərinə yıxmağa imkan verir.
SEPAH burada öz informasiya aparatlarından istifadə edərək proseslərdəki kölgəsini hiss etdirir.
Belə deməyə səbəb verən açıqlamaya diqqət etməkdə fayda var. İran hökumətinin İnformasiya Şurasının rəisi Sepehr Xələci iqtisadiyyatın sabitliyinin pozulmasının arxasında “Qərbdəki düşmənlərin” dayandığı tezisini irəli sürüb.
Ultramühafizəkar siyasətçi Hüseyn Şəriətmədari də eyni iddiaları təkrarlayıb və valyuta bazarında dəyişiklikləri elan edən internet saytlarının, sosial media platformalarının dalğalanmalara səbəb olduğunu bildirib.
SEPAH-ın özünün də İbrahim Rəisi ilə problemləri az deyil, lakin islam inqilabını mühafizə edən ali qanadın prezidentlə sövdələşmə vitrinində dayandığını görmək elə də çətin olmamalıdır. SEPAH bu kartı aşkar bir surətdə Müctəba Xamenei ilə əvəzləməyə də qadirdir.
Bu, SEPAH-a seçki fonunda ölkə daxilindəki problemlərə və xaricdəki eskalasiyalara ölçülmüş yanaşmasının açarı kimi təqdim oluna bilər.
Yəni İranın seçki teatrı Tehranın Yaxın Şərqdəki imperativləri ilə uyğunlaşdırılmalıdır - bu, SEPAH-ın əsas məqsədlərindən biri kimi görünür.
SEPAH-ın cilalama metodları post-Xamenei dövrünə hazırlıq məşqidir və bu xətti ölkə daxilində və xarici siyasətdə şiddətlənən gərginlik izləyəcək.
SEPAH hər vəchlə özünü İranın təhlükəsizliyini qoruyan zəmanətli qüdrət olduğuna inandırmaq üçün ölkə daxilində də iğtişaşlara yön verə bilər.
Deməli, seçki ərəfəsində və ondan sonrakı dövrdə İranda cərəyan edə biləcək hadisələr ölkə hüdudları ilə yanaşı, Yaxın Şərqdəki güc balansına dərin təsir ölçüsünü qazanacaq.
Aqşin Kərimov
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
30-03-2024, 23:55
XİN 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı bəyanat yayıb
30-03-2024, 23:50
Ermənistanın “dost”ları kimlərdir? - VİDEO
30-03-2024, 23:45
“RUSİYADA VƏZİYYƏT DRAMATİK DƏRƏCƏDƏ AĞIRDIR...”- “Ölkəni Avropadan ayırmaq böyük fəlakətdir”/Müsahibə
30-03-2024, 21:10
Aİ Türkiyənin aviaşirkətinə onun ərazisi üzərindən uçmağı qadağan etdi
30-03-2024, 21:05
"Crocus City Hall"dakı terror aktında yaralı sayı 695-ə çatıb
30-03-2024, 20:30
Səlcuq sultanlarının DNT analizi üzrə heykəlləri hazırlandı - FOTO
30-03-2024, 20:07
Rusiya ilk dəfə bu bombadan istifadə edib - Böyük dağıdıcı gücə malikdir
30-03-2024, 20:00
“Türkiyə Ukraynaya silahlar verəcək”- ”Aydınlıq” nəşri
30-03-2024, 19:25
Erməni siyasətçi Tacikistan və Qırğızıstanı TƏHQİR ETDİ: “Bədbəxt ölkələrdir”- VİDEO
30-03-2024, 18:00
“Rusiya cəmiyyəti benzinsiz, dizelsiz yaşamağı öyrənməlidir - Bu, ədalətlidir”- Zelenski
30-03-2024, 17:45
“AVRO-2024”-ə DRONLARLA TERROR HÜCUMU OLA BİLƏR - “BİLD”
30-03-2024, 17:30
DİN vətəndaşlara müraciət etdi: "Saxta elektron sikkələr sataraq..."
30-03-2024, 17:25
Türkiyə ABŞ-dan F-16-ların tədarükünü azalda bilər
30-03-2024, 17:15
“ABŞ yardımının gecikməsi Ukraynaya baha başa gəlir”- Zelenski
30-03-2024, 17:00
Taciklər kütləvi şəkildə Rusiyanı tərk edir - “Vətəndaşlarımız panika, qorxu içindədir..."
30-03-2024, 16:45
“İRAN HÖKUMƏTİ ÖZ NÜVƏ POTENSİALINI ARTIRIR”- "Təftişə icazə vermirlər”- Rafael Qrossi
30-03-2024, 16:30
İrəvanın "şıltaqlığına" Kremlin səbrlə “dözməsi”nin səbəbi nədir?- Ekspert AÇIQLADI
30-03-2024, 16:15
İranda hicabı tənqid edən güneyli müəllimə həbs cəzası verildi
30-03-2024, 15:45
Əskipara kəndinə xüsusi polis qüvvələri göndərildi...- "İzah edirlər ki, bu, onlara kömək etmir, əksinə, zərər verir"
30-03-2024, 15:30
STALİNİN QIZINI SEVƏN KAPLER - Sovet lideri ona ingilis casusu damğası vurdu, amma...
30-03-2024, 15:25
İŞİD sözçüsü Rusiyadakı terrordan sonra müraciət yayıb - “Vilayəti-Xorasan”a təşəkkür
30-03-2024, 15:15
Rusiya-Gürcüstan sərhədində minlərlə maşın gözləyir
30-03-2024, 15:00
Jurnalistlər “Crocus”da terror aktının sponsorlarına məxsus kriptopulqabı tapıblar
30-03-2024, 14:45
“RUSİYA ORDUSU İRƏLİLƏYİR" - "Ukrayna müqavimət göstərə bilməyəcək”
30-03-2024, 14:15
Türkiyədə “sükut günü”dür - Xəbər, proqnoz və şərh vermək qadağandır
30-03-2024, 14:00
HƏYAT YOLDAŞI GENERALI MƏHKƏMƏYƏ VERDİ - FHN-də növbəti qalmaqal
30-03-2024, 13:55
İsrail Qəzzanı bombalayıb - Xeyli sayda insan həlak olub
30-03-2024, 13:50
Britaniya ordusunda 100 illik qadağa ləğv edildi: Saqqal saxlamaq olar
30-03-2024, 13:15
Ermənistanın Rusiyaya ixracı 3 dəfə artıb - İrəvanın Moskvaya dəstəyini Aİ də təqdir edir?
30-03-2024, 13:00
Fazil Mustafaya sui-qəsdlə bağlı növbəti məhkəmə - Şahidlər ifadə verdi
30-03-2024, 12:55
“ABŞ-ın dəstəyi olmasa, Ukrayna ordusu geri çəkiləcək”- Zelenski
30-03-2024, 12:40
DƏRMANLAR KƏSKİN BAHALAŞIB - Qiymətləri kimlər artırır? /VİDEO
29-03-2024, 23:00
Azərbaycanda narkotikə görə 7 il həbsə alınan 32 YAŞLI QADIN DANIŞDI: “Rəfiqələrimin günahıdır..."- VİDEO
29-03-2024, 22:50
“ABŞ-ın Ukraynaya ümumi yardımı 113 milyard dolları ötür”- “Fox News”
29-03-2024, 22:35
Yalnız “qadınlardan” ibarət olan “TROLL FABRİKİ”ni NAZİRLİKLƏ NƏ BAĞLAYIR?- FOTOFAKT
29-03-2024, 22:22
İran səfirinin Azərbaycanda diplomatik missiyası başa çatıb
29-03-2024, 22:00
"Rusiya Xarkova hücum edərsə, bu, onun üçün fəlakətə çevriləcək"- Sırski
29-03-2024, 21:55
"Qarabağ" sona 8 tur qalmış 11-ci çempionluğunu rəsmiləşdirib
30-03-2024
29-03-2024