AZ
RU
“QOCA QULDURLAR: UKRAYNA DONALD VƏ CO-dan NƏ GÖZLƏYİR?”- TƏHLİL
“Tramp-Bayden dueti üzündən Ukraynada bir neçə problem meydana gələ bilər”
Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı prezident seçikləri həmişə öz siyasi əhəmiyyətinə görə qlobal xarakter daşıyıb. Bu ilin noyabrında keçiriləcək prezident seçiklərini Cozef Bayden və Donald Tramp arasında gedən sərt mübarizənin ikinci raundu hesab etmək olar. Demokratlar və Respublikaçıların daxili məsələlərə baxışı kimi, xarici siyasət kursları da bir-birindən fərqlənir.
Tramp təcridçilik siyasəti yürütmək niyyətindədir. Onun prezidentlik dönəmindəki “America First”(İlk öncə Amerika), ”Make America Great Again)” (Amerikanı yenidən böyük etməli) şüarları göstərir ki, Tramp ABŞ siyasətində radikal dəyişikliklər etməyi planlaşdırır. Bu seçkilərin Ukraynada gedən müharibənin müqəddəratına ciddi təsir göstərəcəyi isə şübhəsizdir.
Ukraynanın “Apostrof.ua”saytı “Qoca quldurlar: Ukrayna Donald və Codan nə gözləyə bilər?” başlıqlı məqaləsində sözügedən məsələyə toxunur.
Həmin məqaləni təqdim edirik: ”ABŞ-də 5 mart tarixində “super çərşənbə axşamı” adlanan partiya praymerizləri keçirilib. Bu praymerizlərin məqsədi Respublikaçılar və Demokratların prezidentliyə namizədini müəyyənləşdirməkdir.
Ekspertlərin hələ ilk praymerizlər başlamamışdan öncə verdikləri proqnozları özünü doğrultdu və ştatların əksəriyyətində Cozef Bayden və Donald Tramp qələbə qazandılar.
Ancaq Trampın opponenti olmuş və namizədliyini geri götürən Nikki Heyli Respublikaçıların ənənəsini pozaraq öz tərəfdarlarını Trampı dəstəkləməyə çağırmadı.
Təxmini nəticələr
Demokratlar və Respublikaçılar partiyasından ABŞ prezidentliyinə irəli sürülən namizədlər üçün əsas hadisələrdən biri sona çatdı. Partiyadaxili seçiklərdə Cozef Bayden və Donald Tramp qalib gəldi.
ABŞ KİV-ləri yazır ki, Bayden 15 ştatda, Tramp isə 12 ştatda praymerizi udub, bu isə onların qələbəsi üçün yetərli olub.
”CNN” televiziyasının verdiyi məlumata görə, Tramp 936 nümayəndənin dəstəyini alıb. O, namizədliyinin təsdiqi üçün 2429 nümayəndədən ən azı 1215-nin səsini qazanmalıdır.
Bayden isə 1312 nümayəndə tərəfindən dəstəklənib. Öz növbəsində Bayden də 3934 nümayəndədən ən azı 1968-nin səsini toplamalıdır.
Respublikaçılar partiyasından namizəd seçilmək üçün Trampın rəqibi Nikki Heyli yeganə qələbəsini Vermont ştatında əldə etmişdi. Nümayəndə səsinə görə Trampdan xeyli geridə qalan Heyli real şansının olmadığını görüb, öz seçki kampaniyasını dayandırdı.
Lakin burada bir mühüm məqama diqqət etmək lazımdır, Heyli öz tərəfdarlarını keçmiş prezidenti dəstəkləməyə çağırmadı. Bu, irəlidə Trampın seçki kampaniyasını əhəmiyyətli dərəcədə çətinləşdirə bilər.
Taras Şevçenko adına Kiyev Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun professoru, siyasi elmlər doktoru, amerikaşünas Sergey Qalaka deyib: “Bayden və eləcə də Tramp öz partiyalarından müvafiq olaraq Kaliforniya və Texasda qalib gəliblər. Bu iki ştat ən çox nümayəndə ilə təmsil edilir və onların səsi namizədlik irəli sürmək üçün çox vacibdir”.
Hər iki qalib artıq ümumi vəziyyəti şərh etməklə yanaşı bir-birinə qarşı hücuma da keçiblər. Floridadakı malikanəsində çıxış edən Donald Tramp Baydenin miqrasiya siyasətini tənqid atəşinə tutub və onu “ən pis prezident” adlandırıb.
Bayden isə Tramp haqqında deyib: ”Bu günkü nəticələr Amerika xalqını aydın seçim qarşısında qoyur: biz ya irəliyə hərəkət etməliyik, ya da Donald Trampına bizi geriyə, xaosa, parçalanmaya və qaranlığa sürükləməsinə imkan verməliyik”.
Trampın perspektivi
Qeyd etmək lazımdır ki, hələ praymeriz tam yekunlaşmayıb və namizədlər digər ştatlarda da öz dəstəkçilərindən səs toplamalıdırlar. Sergey Qalaka bununla bağlı bildirib: “Baydenlə hər şey aydındır. O, əminliklə Demokratların namizədi olacaq.
Amma Trampla bağlı vəziyyət hələ tam bəlli deyil. Bir tərəfdən o, tank kimi irəliləyir və dayanmaq niyyəti yoxdur. Amma digər tərəfdən, onu qarşıdan gələn məhkəmələr, ya da ki, hansısa qeyri-adi hadisə durdura bilər”.
Politoloq Pyotr Oleşuk isə deyib: ”Nikki Heyli seçkilərə müstəqil namizəd kimi qatılmaqla Trampın səslərinin bir hissəsini ala bilər və onda sözsüz ki, bu, seçkinin nəticələrinə təsir göstərər”.
Digər siyasi texnoloq Vitali Bala isə belə bir dönüşün ola biləcəyini ehtimal etmir. Onun fikrinə görə, Respublikaçılar buna getməyəcəklər və Heyliyə növbəti prezident seçkilərində lider kimi baxa bilərlər.
“Mask, kömək et!”
Vitali Bala eyni zamanda Trampın çox zəif maliyyə dəstəyinə diqqət ayırır.
”The New York Times” qəzetinin verdiyi məlumata görə, guya Donald Tramp öz seçki kampaniayasına maliyyə dəstəyi verilməsi üçün 3 martda Floridada “Space X”-in qurucusu İlon Maskın komandasındakı adamlarla və bir neçə Respublikaçı donorla görüşüb.
“The New York Times”qeyd edir ki, Mask uzun illər ərzində “yumurtaları ayrı-ayrı səbətlərə yığb” və o, hər iki partiyadan olan namizədlərə maliyyə yardımı etsə də, böyük pullar xərcləməyib.
Bunu Respublikaçılar və Demokratlar arasında bərabər səviyyədə bölüb. Ancaq indi vəziyyət dəyişə bilər.
Xarici siyasət və beynəlxalq təhlükəsizlik proqramı üzrə Razumkov Mərkəzinin həmsədri Mixail Paşkov yaranmış vəziyyəti belə şərh edib: “Hərçənd ki, hər iki siyasətçi yaşlıdır, düşünürəm ki, nəticə Baydenin xeyrinə olmayacaq.
Tarmp özünün “nüvə” elektoratı ilə fərqlənir. Tramp-Bayden dueti üzündən Ukraynada bir neçə problem meydana gələ bilər.
Birinci problem maliyyə yadımının ləngidilməsidir. Trampçı Respublikaçılar praymerizin necə qurtaracağını gözləyərək həmin layihəni əngəlləməkdə davam edəcəklər.
İkinci problem amerikalılar ilə təhlükəsizlik müqaviləsinin imzalanmasının əngəllənməsidir. Ukraynanın tərəfdarları Viktoriya Nulandın və Respublikaçıların Senatdakı lideri Mitç Makkonelin istefaları bizim üçün çox həyacanvericidir.
Ağ Evdə Nulandı Ukraynaya loyal olan şəxs əvəzləyəcək, Makkonellə bağlı isə vəziyyət mürəkkəbdir. Makkonel Senatda qalacaq, amma onun təsiri xeyli azalacaq”./azpolitika
Vaqif Nəsibov
Digər xəbərlər
Tarix: 08-03-2024 19:01 | Bölmə: Təhlil | Baxış: 137
“Tramp-Bayden dueti üzündən Ukraynada bir neçə problem meydana gələ bilər”
Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı prezident seçikləri həmişə öz siyasi əhəmiyyətinə görə qlobal xarakter daşıyıb. Bu ilin noyabrında keçiriləcək prezident seçiklərini Cozef Bayden və Donald Tramp arasında gedən sərt mübarizənin ikinci raundu hesab etmək olar. Demokratlar və Respublikaçıların daxili məsələlərə baxışı kimi, xarici siyasət kursları da bir-birindən fərqlənir.
Tramp təcridçilik siyasəti yürütmək niyyətindədir. Onun prezidentlik dönəmindəki “America First”(İlk öncə Amerika), ”Make America Great Again)” (Amerikanı yenidən böyük etməli) şüarları göstərir ki, Tramp ABŞ siyasətində radikal dəyişikliklər etməyi planlaşdırır. Bu seçkilərin Ukraynada gedən müharibənin müqəddəratına ciddi təsir göstərəcəyi isə şübhəsizdir.
Ukraynanın “Apostrof.ua”saytı “Qoca quldurlar: Ukrayna Donald və Codan nə gözləyə bilər?” başlıqlı məqaləsində sözügedən məsələyə toxunur.
Həmin məqaləni təqdim edirik: ”ABŞ-də 5 mart tarixində “super çərşənbə axşamı” adlanan partiya praymerizləri keçirilib. Bu praymerizlərin məqsədi Respublikaçılar və Demokratların prezidentliyə namizədini müəyyənləşdirməkdir.
Ekspertlərin hələ ilk praymerizlər başlamamışdan öncə verdikləri proqnozları özünü doğrultdu və ştatların əksəriyyətində Cozef Bayden və Donald Tramp qələbə qazandılar.
Ancaq Trampın opponenti olmuş və namizədliyini geri götürən Nikki Heyli Respublikaçıların ənənəsini pozaraq öz tərəfdarlarını Trampı dəstəkləməyə çağırmadı.
Təxmini nəticələr
Demokratlar və Respublikaçılar partiyasından ABŞ prezidentliyinə irəli sürülən namizədlər üçün əsas hadisələrdən biri sona çatdı. Partiyadaxili seçiklərdə Cozef Bayden və Donald Tramp qalib gəldi.
ABŞ KİV-ləri yazır ki, Bayden 15 ştatda, Tramp isə 12 ştatda praymerizi udub, bu isə onların qələbəsi üçün yetərli olub.
”CNN” televiziyasının verdiyi məlumata görə, Tramp 936 nümayəndənin dəstəyini alıb. O, namizədliyinin təsdiqi üçün 2429 nümayəndədən ən azı 1215-nin səsini qazanmalıdır.
Bayden isə 1312 nümayəndə tərəfindən dəstəklənib. Öz növbəsində Bayden də 3934 nümayəndədən ən azı 1968-nin səsini toplamalıdır.
Respublikaçılar partiyasından namizəd seçilmək üçün Trampın rəqibi Nikki Heyli yeganə qələbəsini Vermont ştatında əldə etmişdi. Nümayəndə səsinə görə Trampdan xeyli geridə qalan Heyli real şansının olmadığını görüb, öz seçki kampaniyasını dayandırdı.
Lakin burada bir mühüm məqama diqqət etmək lazımdır, Heyli öz tərəfdarlarını keçmiş prezidenti dəstəkləməyə çağırmadı. Bu, irəlidə Trampın seçki kampaniyasını əhəmiyyətli dərəcədə çətinləşdirə bilər.
Taras Şevçenko adına Kiyev Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun professoru, siyasi elmlər doktoru, amerikaşünas Sergey Qalaka deyib: “Bayden və eləcə də Tramp öz partiyalarından müvafiq olaraq Kaliforniya və Texasda qalib gəliblər. Bu iki ştat ən çox nümayəndə ilə təmsil edilir və onların səsi namizədlik irəli sürmək üçün çox vacibdir”.
Hər iki qalib artıq ümumi vəziyyəti şərh etməklə yanaşı bir-birinə qarşı hücuma da keçiblər. Floridadakı malikanəsində çıxış edən Donald Tramp Baydenin miqrasiya siyasətini tənqid atəşinə tutub və onu “ən pis prezident” adlandırıb.
Bayden isə Tramp haqqında deyib: ”Bu günkü nəticələr Amerika xalqını aydın seçim qarşısında qoyur: biz ya irəliyə hərəkət etməliyik, ya da Donald Trampına bizi geriyə, xaosa, parçalanmaya və qaranlığa sürükləməsinə imkan verməliyik”.
Trampın perspektivi
Qeyd etmək lazımdır ki, hələ praymeriz tam yekunlaşmayıb və namizədlər digər ştatlarda da öz dəstəkçilərindən səs toplamalıdırlar. Sergey Qalaka bununla bağlı bildirib: “Baydenlə hər şey aydındır. O, əminliklə Demokratların namizədi olacaq.
Amma Trampla bağlı vəziyyət hələ tam bəlli deyil. Bir tərəfdən o, tank kimi irəliləyir və dayanmaq niyyəti yoxdur. Amma digər tərəfdən, onu qarşıdan gələn məhkəmələr, ya da ki, hansısa qeyri-adi hadisə durdura bilər”.
Politoloq Pyotr Oleşuk isə deyib: ”Nikki Heyli seçkilərə müstəqil namizəd kimi qatılmaqla Trampın səslərinin bir hissəsini ala bilər və onda sözsüz ki, bu, seçkinin nəticələrinə təsir göstərər”.
Digər siyasi texnoloq Vitali Bala isə belə bir dönüşün ola biləcəyini ehtimal etmir. Onun fikrinə görə, Respublikaçılar buna getməyəcəklər və Heyliyə növbəti prezident seçkilərində lider kimi baxa bilərlər.
“Mask, kömək et!”
Vitali Bala eyni zamanda Trampın çox zəif maliyyə dəstəyinə diqqət ayırır.
”The New York Times” qəzetinin verdiyi məlumata görə, guya Donald Tramp öz seçki kampaniayasına maliyyə dəstəyi verilməsi üçün 3 martda Floridada “Space X”-in qurucusu İlon Maskın komandasındakı adamlarla və bir neçə Respublikaçı donorla görüşüb.
“The New York Times”qeyd edir ki, Mask uzun illər ərzində “yumurtaları ayrı-ayrı səbətlərə yığb” və o, hər iki partiyadan olan namizədlərə maliyyə yardımı etsə də, böyük pullar xərcləməyib.
Bunu Respublikaçılar və Demokratlar arasında bərabər səviyyədə bölüb. Ancaq indi vəziyyət dəyişə bilər.
Xarici siyasət və beynəlxalq təhlükəsizlik proqramı üzrə Razumkov Mərkəzinin həmsədri Mixail Paşkov yaranmış vəziyyəti belə şərh edib: “Hərçənd ki, hər iki siyasətçi yaşlıdır, düşünürəm ki, nəticə Baydenin xeyrinə olmayacaq.
Tarmp özünün “nüvə” elektoratı ilə fərqlənir. Tramp-Bayden dueti üzündən Ukraynada bir neçə problem meydana gələ bilər.
Birinci problem maliyyə yadımının ləngidilməsidir. Trampçı Respublikaçılar praymerizin necə qurtaracağını gözləyərək həmin layihəni əngəlləməkdə davam edəcəklər.
İkinci problem amerikalılar ilə təhlükəsizlik müqaviləsinin imzalanmasının əngəllənməsidir. Ukraynanın tərəfdarları Viktoriya Nulandın və Respublikaçıların Senatdakı lideri Mitç Makkonelin istefaları bizim üçün çox həyacanvericidir.
Ağ Evdə Nulandı Ukraynaya loyal olan şəxs əvəzləyəcək, Makkonellə bağlı isə vəziyyət mürəkkəbdir. Makkonel Senatda qalacaq, amma onun təsiri xeyli azalacaq”./azpolitika
Vaqif Nəsibov
Xəbəri paylaş
Digər xəbərlər
30-03-2024, 23:55
XİN 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı bəyanat yayıb
30-03-2024, 23:50
Ermənistanın “dost”ları kimlərdir? - VİDEO
30-03-2024, 23:45
“RUSİYADA VƏZİYYƏT DRAMATİK DƏRƏCƏDƏ AĞIRDIR...”- “Ölkəni Avropadan ayırmaq böyük fəlakətdir”/Müsahibə
30-03-2024, 21:10
Aİ Türkiyənin aviaşirkətinə onun ərazisi üzərindən uçmağı qadağan etdi
30-03-2024, 21:05
"Crocus City Hall"dakı terror aktında yaralı sayı 695-ə çatıb
30-03-2024, 20:30
Səlcuq sultanlarının DNT analizi üzrə heykəlləri hazırlandı - FOTO
30-03-2024, 20:07
Rusiya ilk dəfə bu bombadan istifadə edib - Böyük dağıdıcı gücə malikdir
30-03-2024, 20:00
“Türkiyə Ukraynaya silahlar verəcək”- ”Aydınlıq” nəşri
30-03-2024, 19:25
Erməni siyasətçi Tacikistan və Qırğızıstanı TƏHQİR ETDİ: “Bədbəxt ölkələrdir”- VİDEO
30-03-2024, 18:00
“Rusiya cəmiyyəti benzinsiz, dizelsiz yaşamağı öyrənməlidir - Bu, ədalətlidir”- Zelenski
30-03-2024, 17:45
“AVRO-2024”-ə DRONLARLA TERROR HÜCUMU OLA BİLƏR - “BİLD”
30-03-2024, 17:30
DİN vətəndaşlara müraciət etdi: "Saxta elektron sikkələr sataraq..."
30-03-2024, 17:25
Türkiyə ABŞ-dan F-16-ların tədarükünü azalda bilər
30-03-2024, 17:15
“ABŞ yardımının gecikməsi Ukraynaya baha başa gəlir”- Zelenski
30-03-2024, 17:00
Taciklər kütləvi şəkildə Rusiyanı tərk edir - “Vətəndaşlarımız panika, qorxu içindədir..."
30-03-2024, 16:45
“İRAN HÖKUMƏTİ ÖZ NÜVƏ POTENSİALINI ARTIRIR”- "Təftişə icazə vermirlər”- Rafael Qrossi
30-03-2024, 16:30
İrəvanın "şıltaqlığına" Kremlin səbrlə “dözməsi”nin səbəbi nədir?- Ekspert AÇIQLADI
30-03-2024, 16:15
İranda hicabı tənqid edən güneyli müəllimə həbs cəzası verildi
30-03-2024, 15:45
Əskipara kəndinə xüsusi polis qüvvələri göndərildi...- "İzah edirlər ki, bu, onlara kömək etmir, əksinə, zərər verir"
30-03-2024, 15:30
STALİNİN QIZINI SEVƏN KAPLER - Sovet lideri ona ingilis casusu damğası vurdu, amma...
30-03-2024, 15:25
İŞİD sözçüsü Rusiyadakı terrordan sonra müraciət yayıb - “Vilayəti-Xorasan”a təşəkkür
30-03-2024, 15:15
Rusiya-Gürcüstan sərhədində minlərlə maşın gözləyir
30-03-2024, 15:00
Jurnalistlər “Crocus”da terror aktının sponsorlarına məxsus kriptopulqabı tapıblar
30-03-2024, 14:45
“RUSİYA ORDUSU İRƏLİLƏYİR" - "Ukrayna müqavimət göstərə bilməyəcək”
30-03-2024, 14:15
Türkiyədə “sükut günü”dür - Xəbər, proqnoz və şərh vermək qadağandır
30-03-2024, 14:00
HƏYAT YOLDAŞI GENERALI MƏHKƏMƏYƏ VERDİ - FHN-də növbəti qalmaqal
30-03-2024, 13:55
İsrail Qəzzanı bombalayıb - Xeyli sayda insan həlak olub
30-03-2024, 13:50
Britaniya ordusunda 100 illik qadağa ləğv edildi: Saqqal saxlamaq olar
30-03-2024, 13:15
Ermənistanın Rusiyaya ixracı 3 dəfə artıb - İrəvanın Moskvaya dəstəyini Aİ də təqdir edir?
30-03-2024, 13:00
Fazil Mustafaya sui-qəsdlə bağlı növbəti məhkəmə - Şahidlər ifadə verdi
30-03-2024, 12:55
“ABŞ-ın dəstəyi olmasa, Ukrayna ordusu geri çəkiləcək”- Zelenski
30-03-2024, 12:40
DƏRMANLAR KƏSKİN BAHALAŞIB - Qiymətləri kimlər artırır? /VİDEO
29-03-2024, 23:00
Azərbaycanda narkotikə görə 7 il həbsə alınan 32 YAŞLI QADIN DANIŞDI: “Rəfiqələrimin günahıdır..."- VİDEO
29-03-2024, 22:50
“ABŞ-ın Ukraynaya ümumi yardımı 113 milyard dolları ötür”- “Fox News”
29-03-2024, 22:35
Yalnız “qadınlardan” ibarət olan “TROLL FABRİKİ”ni NAZİRLİKLƏ NƏ BAĞLAYIR?- FOTOFAKT
29-03-2024, 22:22
İran səfirinin Azərbaycanda diplomatik missiyası başa çatıb
29-03-2024, 22:00
"Rusiya Xarkova hücum edərsə, bu, onun üçün fəlakətə çevriləcək"- Sırski
29-03-2024, 21:55
"Qarabağ" sona 8 tur qalmış 11-ci çempionluğunu rəsmiləşdirib
30-03-2024
29-03-2024